1. YASAL YAPI

1.1. Yerel Yönetimlerle İlgili Anayasal Hükümler

a) Bölge Düzeyi

1978 İspanya Anayasası; 2, 17, 138 ve 139. maddeler, 143. maddeden 158. maddeye kadar, ilk ek madde ve geçiş dönemi maddeleri 1, 2, 4 ve 5.

b) Yerel Düzey

1978 İspanya Anayasası; 137, 14, 140, 141, 142, 149.1.18 ve 152.3 maddeleri ve 27 Ağustos 1992 yılında Anayasanın 13. maddesinde yapılan değişikle yabancıların yerel seçimlerde aday olma haklarını düzenleyen 13.2. madde.

1.2. Temel Mevzuat

a) Bölgesel Yönetim

− 14 Ekim 1983/12 tarihli Özerklik Yöntemleri Hakkında Yasa.

− 22 Eylül 1980/8 tarihli Özerk Yönetimlerin Finansmanı Hakkında Teşkilat Yasası.

− 18 Aralık 1979/3 tarihli Bask Ülkesinin Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 18 Aralık 1979/4 tarihli Catalonia’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 6 Nisan 1981/1 tarihli Galicia’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 30 Aralık 1981/6 tarihli Andalusia’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 30 Aralık 1981/7 tarihli Asturias’ ın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 30 Aralık 1981/8 tarihli Cantabria’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 9 Haziran 1982/3 tarihli Rioja’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 9 Haziran 1982/4 tarihli Murcia Bölgesi’ nin Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 1 Temmuz 1982/5 tarihli Pais Valenciano’nun Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

−10 Ağustos 1982/8 tarihli Aragon’ un Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

−10 Ağustos 1982/9 tarihli Castilla-la Mancha’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 10 Ağustos 1982/10 tarihli Canary Islands-Kanarya Adaları’nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 10 Ağustos 1982/13 tarihli Navarra’ nın Entegrasyonu ve Foral Yapısının Güçlendirilmesi Hakkında Teşkilat Yasası.

− 25 Şubat 1983/1 tarihli Extremadura’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası

− 25 Şubat 1983/2 tarihli Balearic Adaları’nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 25 Şubat 1983/3 tarihli Madrid Metropolitan Yönetimi’ nin Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 25 Şubat 1983/4 tarihli Castilla y León’ un Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 23 Aralık 1992/9 tarihli Anayasanın 143. maddesinin uygulanmasıyla özerkliklerini kazanan Özerk Yönetimlerin yetkileri dikkate alınarak, yine Anayasanın 150.2. maddesine göre görevlerin devredilmesi hakkında Teşkilat Yasası.

− 24 Mart 1994/1’den 11’e kadar tarihli Asturias, Cantabria, La Rioja, Murcia, Aragon, Castilla-la Mancha, Madrid ve Castilla y León bölgelerinin özerk statülerinin reformu hakkında Teşkilat Yasasılar.

− 13 Mart 1995/1 tarihli Ceuta’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

− 13 Mart 1995/2 tarihli Melilla’ nın Özerk Statüsü Hakkında Teşkilat Yasası.

b) Yerel Yönetim

Temel Devlet Mevzuatı ve Ek Devlet Mevzuatı

− 2 Nisan 1985 tarihli ve 7 sayılı Yerel Yönetimler Yasası, 21 Nisan 1993 tarihli ve 10 sayılı yasayla kısmi değişik Yerel Yapıların Kuruluşunu Düzenleyen Yasa (LRBRL); 25 Haziran 1994 tarihli ve 2 sayılı Krallık Kararnamesi; 30 Aralık 1994 tarihli ve 39 sayılı kanun; 10 Ocak 1996 tarihli ve 4 sayılı Yasa; 7 Haziran 1996 tarihli ve 5 sayılı Krallık Kararnamesi ve 7 Haziran 1996 tarihli ve 7 sayılı Krallık Kararnamesi.

− 30 Aralık 1994 tarihli ve 2 sayılı Krallık Kararnamesi ile değişik 18 Nisan 1986 tarihli ve 781 sayılı Krallık Kararnamesi ve 30 Aralık 1994 tarihli ve 42 sayılı Yasa.

− 13 Haziran 1986 tarihli ve 1372 sayılı “Yerel Yönetimlerin Gelirlerini Düzenleyen Kurallar” hakkında Krallık Kararı (RB).

− 11 Temmuz 1986 tarihli ve 1690 sayılı Yerel Yönetimlerin nüfus ve toprak sınırları ile ilgili hükümler hakkında Krallık Kararı (RP)

− 28 Kasım 1986 tarihli ve 2568 sayılı Yerel Yönetimlerin teşkilatlanması, yönetimi ve yasal yapısı hakkında Krallık Kararı (ROF)

− 25 Nisan 1986 tarihli 861 sayılı Yerel Yönetimler personelinin ücretlendirilmesi hakkında Krallık Kararı.

− 18 Eylül 1987 tarihli ve 1147 sayılı milli seviyede atanan devlet memurlarının yasal statüsü hakkında Krallık Kararı.

− 25 Mayıs 1990 tarihli ve 665 sayılı merkezi hükümetin Yerel Yönetim yatırımlarına ekonomik yardımı hakkında Krallık Kararı.

− 7 Haziran 1991 tarihli ve 896 sayılı deneme süresi içindeki Yerel Yönetim çalışanlarına uygulanması gereken temel kurallar ve asgari programlar hakkında Krallık Kararı.

− 30 Aralık 1997 tarihli ve 42 sayılı Yasala değişik 28 Aralık 1988 tarihli ve 39 sayılı Mahalli Fonların (LHL) Yönetimi Hakkında Yasa.

− 19 Haziran 1985 tarihli ve 5 sayılı Genel Seçim Sistemi Hakkında Teşkilat Yasası: 2 Nisan 1987 tarihli ve 1 sayılı, 13 Mart 1991 tarihli ve 8 sayılı, 2 Kasım 1992 tarihli ve 6 sayılı, 30 Mart 1994 tarihli ve 13 sayılı ve 23 Mart 1995 tarihli ve 3 sayılı Teşkilat Yasalarıyla değiştirilen III, IV ve V. (madde 176’dan 209’a) bölümler.

− 13 Mart 1986 tarihli ve 2 sayılı Güvenlik Kuvvetleri Hakkında Teşkilat Yasası: Bölüm V (51-54. Maddeler)

− Özel Statüler

• Madrid Metropolitan Meclisi Hakkında Özel Yasa:

11 Mart 1963 tarihli ve 1674 sayılı karar.

• Barcelona Metropolitan Meclisi Hakkında Özel Yasa:

23 Mayıs 1960 tarihli ve 1166 sayılı karar.

• Ceuta ve Melilla’nın Özerklik Statüsü, sırasıyla 13 Mart 1995 tarihli ve 1 ve 2 sayılı Teşkilat Yasalarıyla onaylanmıştır.

− 2 Nisan 1985 tarihli ve 7 sayılı Yasanın 12, 15, 16, 17 ve 18.2. maddelerini değiştiren ve hükümeti, 11 Temmuz 1986 tarihli ve 1690 sayılı nüfus ve toprak sınırlarının düzenlenmesi hakkındaki Krallık Kararına uygun gerekli düzenlemeleri 6 ay içinde yapmakla yetkilendirilen 10 Ağustos 1996 tarihli ve 4 sayılı Yasa.

Özerk Yönetimlerle İlgili Mevzuat:

− Andalusia Özerk Yönetimi

• 27 Temmuz 93 tarihli ve 7 sayılı Andalusia’nın İdari Sınırları Hakkında Yasa.

• 1994 tarihli ve 1 sayılı Özerk Yönetimin Bölge Teşkilatlanması Hakkında Yasa.

− Aragon Özerk Yönetimi

4 Kasım 1993 tarihli ve 10 sayılı Aragon’un İlçelere bölünmesi hakkında Yasa.

− Asturias Özerk Yönetimi

• 20 Kasım 1986 tarihli ve 11 sayılı taşra köylerinin tüzel kişiliklerinin tanınması hakkında Yasa.

• 4 Ağustos 1994 tarihli ve 65 sayılı Asturias Prensliği yönetim usullerinin belirlenmesi hakkında karar.

• 13 Mart 1995 tarihli ve 2 sayılı Austrias Prensliği’nin yasal sistemi hakkında Yasa.

− Balearic Adaları Özerk Yönetimi

• 1 Aralık 1993 tarihli ve 8 sayılı Yerel Yönetim Yetkilerinin Ada Meclislerine Devri Hakkında Yasa.

• 28 Mart 1994 tarihli ve 33 sayılı Özerk Yönetim yönetimince istihdam edilen memurların atanmaları ve yükselmelerini düzenleyen kurallar hakkında karar.

− Kanarya Adaları Özerk Yönetimi

• 26 Temmuz 1990 tarihli ve 14 sayılı kamu idarelerinin yasal yapısı hakkında Yasala değişik 18 Kasım 1986 tarihli ve 8 sayılı Yasa.

• 21 Temmuz 1994 tarihli ve 154 sayılı Özerk Yönetime ait Yerel Yönetimiyle ilgili kamu yönetimi görevleri ile polis ve eğlenceyle ilgili yetkilerin Ada Meclislerine devri hakkında karar.

• 29 Temmuz 1994 tarihli ve 164 sayılı 92/30 sayılı Yasayla getirilen Özerk Yönetim idare usullerinin uyumlu hale getirilmeleri hakkında karar.

− Cantabria Özerk Yönetimi

• 1994 tarihli ve 6 sayılı Cantabria İdari Bölümü Hakkında Yasa.

• 19 Mayıs 1994 tarihli ve 7 sayılı Yerel Polis Kuvvetlerinin Koordinasyonu Hakkında Yasa.

• 28 Haziran 1994 tarihli ve 8 sayılı 1992/30 sayılı devlet Yasası ile 1994/8 sayılı Yasayla değişik 1994/10 sayılı Yasa hükümlerinin uyumunun sağlanması hakkında Yasa.

− Castilla -La- Mancha Özerk Yönetimi

• 14 Mart 1991 tarihli ve 3 sayılı Yerel Yönetimler Hakkında Yasa.

− Castilla y León Özerk Yönetimi

• 21 Temmuz 1988 tarihli ve 1 sayılı kararnameyi değiştiren ve Castilla y León hükümeti ve yönetimi hakkında gözden geçirilmiş Yasa metnini onaylayan 22 Kasım 1995 tarihli ve 3 sayılı Yasa.

• 9 Mart 1994 tarihli ve 2 sayılı Castilla y León İdare Avukatlık Dairesi Hakkında Yasa.

• 25 Ağustos 1994 tarihli ve 2 183 sayılı Karar Alma Usulleri Ve Zaman Sınırlamaları Hakkında Karar.

• 25 Ağustos 1994 tarihli ve 189 sayılı Castilla y León Özerk Yönetimi idari yaptırım usullerini belirleyen kuralların kabul edilmesi hakkında karar.

− Catalonia Özerk Yönetimi

• 15 Nisan 1987 tarihli ve 83 sayılı Catalonia’ nın İdari Ve Yerel Yapısı Hakkında Yasa.

• 13 Temmuz 1990 tarihli ve 16 sayılı Aran Valley’ in Özel Statüsü Hakkında Yasa.

• 1994 tarihli ve 2 sayılı Özerklik Yasası ile 1992/30 sayılı Devlet Yasası hükümlerinin uyumlu hale getirilmesi hakkında Yasa.

− Extremadura Özerk Yönetimi

• Extremadura sivil hizmetleri hakkındaki gözden geçirilmiş Yasa metninde acil olarak kısmen değişiklik yapan 20 Nisan 1995 tarihli ve 5 sayılı Yasa.

− Galicia Özerk Yönetimi

• 25 Mart 1992 tarihli ve 3 sayılı Yerel Polis Kuvvetlerinin Koordinasyonu Hakkında Yasa.

• 10 Nisan 1995 tarihli ve 3 sayılı Galicia sivil kurumları hakkında 26 Mayıs 1988 tarihli ve 4 sayılı Yasada değişiklik yapan Yasa.

− Madrid Özerk Yönetimi

• 8 Temmuz 1992 tarihli ve 4 sayılı Mahalli Polis Kuvvetlerinin Koordinasyonu Hakkında Yasa.

- Murcia Bölgesi Özerk Yönetimi

• • 25 Ağustos 1988 tarihli ve 6 sayılı Yerel Yapı Hakkında Yasa.

• • 30 Aralık 1994 tarihli ve 9 sayılı Özerk Yönetim ve onun Yerel Yönetimleri arasında daimi işbirliğini sağlayan Yerel İşbirliği Meclisi’nin Kuruluşu Hakkında Yasa.

• • Murcia Bölgesi yönetim usulleri ile 1992/30 sayılı Devlet Yasasının uyumlaştırılması hakkında 1994/72 sayılı karar.

- Navarra Foral Özerk Yönetimi

• • 2 Temmuz 1990 tarihli ve 6 sayılı Yerel Yöneytimler Hakkında Foral Yasa.

• • 13 Şubat 1987 tarihli Navarra polis kuvvetleri hakkında Yasayı değiştiren 2 Temmuz 1992 tarihli foral Yasa.

• • Navarra Yerel Yönetimlerinin İş ve İşlemleriyle Anlaşmalarının Denetlenmesi Hakkında Foral Yasanın uygulanma usullerinin yeniden düzenlenmesi hakkında 7 Mart 1994 tarihli ve 57 sayılı karar.

− La Rioja Özerk Yönetimi

• 22 Eylül 1993 tarihli ve 3 sayılı La Rioja’nın Yerel Yapısı Hakkında Yasa.

• 29 Aralık 1995 tarihli ve 10 sayılı Özerk Yönetimin vergilendirme, yasal sistem, yerel yapı ve sivil kurumları mevzuatını değiştiren Yasa.

• 30 Kasım 1994 tarihli ve 8 sayılı La Rioja Özerk Yönetimi idari sivil kurumu hakkında 29 Haziran 1990 tarihli ve 3 sayılı Yasayı değiştiren Yasa.

• 8 Mart 1995 tarihli ve 3 sayılı La Rioja Özerk Yönetimi Hükümet Ve İdaresine Uygulanabilecek Yasal Düzenlemeler Hakkında Yasa.

• 30 Mart 1995 tarihli ve 7 sayılı Yerel Polis Kuvvetlerinin Koordinasyonu Hakkında Yasa.

− Bask Ülkesi Özerk Yönetimi

• 16 Temmuz 1993 tarihli ve 5 sayılı Özerk Yönetim genel kurumları ile “foral” kurumlar arasındaki ilişkileri düzenleyen Yasa (özel statüleri olanlarla tarihi sınırlar dahilinde) (83/27 sayılı Yasanın 7.c.5. maddesiyle değişik).

• 28 Temmuz 1944 tarihli ve 326 sayılı Bask Ülkesi yönetim karar organı olarak Euskadi Kent Meclisi’nin Kurulması Hakkında Yasa.

• 17 Temmuz 1992 tarihli Bask Parlamentosu Hakkında Yasa; bu Yasayla Özerk Yönetimin güvenliği, yerel polis kuvvetlerinin koordinasyonu ile ilgili düzenlemeler ve Bask hükümet kuruluşlarına karşı sorumlu yönetimlerin personellerinin özel statüleriyle ilgili kurallar getirilmiştir. 3 Mayıs 1994 tarihli Bask Hükümet kararıyla bu Yasa genişletilmiştir.

− Pais Valenciano

• 24 Ekim 1994 tarihli ve 5 sayılı Pais Valenciano sivil kurumları hakkında Yasaun gözden geçirilmiş metnini acil olarak kısmen değiştiren Yasa.

• 19 Aralık 1994 tarihli ve 10 sayılı Özerk Yönetim Hükümetine ve uygun olan yerlerde Yerel Yönetimlere tavsiyelerde bulunan Pais Valenciano Yasal Danışma Meclisinin Kuruluşu Hakkında Yasa.

• 19 Ağustos 1994 tarihli ve 166 sayılı 1992/30 sayılı Devlet Yasasıyla uyumlu hale getirilmesi hakkında karar.

c) Özerk Yönetimleri ve Yerel Yönetimleri Etkileyen Genel Devlet Düzenlemeleri

• 21 Şubat 1993 tarihli ve 1 sayılı Kent Güvenliği Hakkında Teşkilat Yasası.

• 26 Haziran 1992 tarihli ve 1 sayılı toprak kullanımı ve şehrin gelişmesi hakkında Yasası onaylayan Krallık Kararnamesi.

• 26 Kasım 1992 tarihli ve 30 sayılı Kamu İdarelerinin Yasal Çerçevesi Ve Genel İdari Prosedür Hakkında Yasa; üçüncü ek hüküm ve ikinci geçici hüküm 4 Ağustos 1993 tarihli ve 14 sayılı Krallık Kararnamesiyle değiştirilmiştir.

• 6 Mart 1993 tarihli ve 429 sayılı Mali Sorumluluğu Düzenleyen Kurallar Hakkında Krallık Kararı.

• 4 Ağustos 1993 tarihli ve 1398 sayılı Yaptırım Yetkilerinin Kullanım Usullerini Düzenleyen Kuralların Onaylanması Hakkında Krallık Kararı.

• 1995 tarihli ve 13 sayılı 9 Ocak 1953 tarihli Yerel İşbirliği Girişim Hükümlerini Tamamen Ortadan Kaldıran Kamu Sözleşmeleri Hakkında Yasa.

• 2 Şubat 1996 tarihli ve 155 sayılı 1985/7 sayılı Teşkilat Yasasının hükümlerinin uygulanmasını kabul eden Krallık Kararı.

2. YEREL/BÖLGESEL YÖNETİMLERİN YAPISI

2.1. Ana Bölünme

İspanya Anayasası’nın 137. Maddesine göre, 3 yerel yönetim birimi vardır:

- Özerk Yönetim

- İl

- Belediye

2.2. İstatiksel Veri

2.3. Belirli Alanlarda Özel Yapılanmalar

a) Metropoliten Alanlar

Özerk Yönetimler, merkezi yönetime ve ilgili il ve belediyelere danıştıktan sonra, yasa çerçevesinde, metropoliten alanlar oluşturabilir veya halihazır olanları değiştirebilirler. Özerk Yönetim mevzuatı yönetim organlarını ve alandaki bütün belediyelerin temsil edileceği idari yapıyı; belediyelerin karar-almaya katılımını ve mali kaynakların adil bir şekilde dağılımını sağlayan bir ekonomik ve fonksiyonel sistemi; metropolitan alanda yapılacak işleri, verilecek hizmetleri ve bunlarla ilgili uygulama usullerini belirler (LRBRL, Madde 43 ve LHL, Madde 133 ve 135).

Catalonia: 4 Nisan 1987 tarihli ve 7 sayılı Yasa

- Metropoliten ulaşım kurumu, kamu ulaşım hizmetlerinden sorumludur (Madde 15.1, a):

• Belediye Sayısı : 18

• Yüzölçümü : 332.03 km²

• Nüfus : 2.796.216 kişi.

- Metropoliten su ve atık bertarafı hizmetleri, içme ve kullanma suyu dağıtımından, katı atıkların ve atık suyun toplama ve arıtmasından sorumludur. (Madde 15.1, b):

• Belediye Sayısı : 33

• Yüzölçümü : 585.87 km²

• Nüfus : 3.033,511 kişi

País Valenciano: 31 Aralık 86 tarihli ve 12 sayılı Yasa

- Metropoliten ürün sulama kurulu:

• Belediye sayısı : 44

• Yüzölçümü : 628.87 km²

• Nüfus : 1.364.155 kişi

b) Balearic Adaları: 2 Nisan 85 tarihli ve 7 sayılı Yasa: madde 41.3 (25 Şubat 1983 tarihli ve 2 sayılı Teşkilat Yasası)

- Majorca Ada Meclisi: Majorca Adası

• Belediye sayısı : 53

• Yüzölçümü : 3.640 km²

• Nüfus : 629.445 kişi

- Minorca Ada Meclisi: Minorca Adası

• Belediye sayısı : 8

• Yüzölçümü : 702 km²

• Nüfus : 68731 kişi

- Ibiza-Formentera Ada Meclisi: Ibiza ve Formentera Adaları

• Belediye sayısı : 6

• Yüzölçümü : 645 km²

• Nüfus : 89.808 kişi

c) Kanarya Adaları: 2 Nisan 1985 tarihli ve 7 sayılı: Madde 41.1 (10 Ağustos 1982 tarihli ve 10 sayılı Teşkilat Yasası)

Las Palmas Ada Yönetimi

- Gran Kanarya Ada Meclisi: Gran Kanarya Adası

• Belediye sayısı : 21

• Yüzölçümü : 1.531 km²

• Nüfus : 724.845 kişi.

- Lanzarote Ada Meclisi: Lanzarote Adası

• Belediye sayısı : 7

• Yüzölçümü : 856 km²

• Nüfus : 76.413 kişi.

- Fuerteventura Ada Meclisi: Fuerteventura Adası

• Belediye sayısı : 6

• Yüzölçümü : 1.633 km²

• Nüfus : 42.882 kişi.

Teneriffe Ada Yönetimi

- Teneriffe Ada Meclisi: Teneriffe Adası

• Belediye sayısı : 31

• Yüzölçümü : 2.108 km²

• Nüfus : 680.190 kişi.

- La Gomera Ada Meclisi: La Gomera Adası

• Belediye sayısı : 6

• Yüzölçümü : 378 km²

• Nüfus : 17.028 kişi.

- Las Palmas Ada Meclisi: La Palma Adası

• Belediye sayısı : 14

• Yüzölçümü : 727 km²

• Nüfus : 82.113 kişi.

- Hierro Ada Meclisi: Hierro Adası

• Belediye sayısı : 2

• Yüzölçümü : 278 km²

• Nüfus : 7.957 kişi.

d) “Dipotaciones Forales” (Özel Statülü iller) (LRBRL, Madde 39)

• Vizcaya

• Guipuzcoa

• Alava

e) Ceuta ve Melilla Belediyeleri

Bu ik ibelediye, 13 Mart 1995’te kabul edilen 95/1 ve 95/2 sayılı Teşkilat Yasalarıyla ayrı ayrı özerklik statüsüne sahip olmuşlardır: Bu yasalarla özel bir kurumsal sistem (Meclis, başkan ve idare meclisi), yetki ve sorumlulukları ile kendi ekonomik ve mali yapıları oluşturmuştur. Aslında bunlar belediyedir, ancak teşkilatlanmaları ve yetkileri bakımından Özerk Yönetimlere benzerler.

f) Alt Yönetim Bölgeleri / Belediye Üstü Yönetimler (Comarcas)

(Yerel ve Bölgesel Yönetimleri ilgilendiren) Kendi Yasalarındaki hükümlere göre, Özerk Yönetimler kendi topraklarında alt yönetim bölgeleri/comarcas lar oluşturabilir, veya ortak menfaatlerin sökonusu olduğu ancak ayrı yönetim gerektiren durumlarda, ya da ihtiyacı olan bölgelere gerekli hizmetleri götürmek üzere, belediyelerin biraraya gelmesiyle oluşan yeni kuruluşlar kurabilirler. Bir alt yönetim bölgesi (comarca), ilgili belediyelerin beşte ikisinin kabul etmesi ve bu beşte ikinin Özerk Yönetim nüfusun yarısını temsil etmesi halinde belediyelerin girişimiyle kurulabilir (Catalonya’da bu girişim kendiliğinden gerçekleşir): Özerk Yönetim mevzuatı alt yönetim bölgelerinin idari sınırlarını, yürütme organlarının yapısını (grubu oluşturan bütün belediyeler temsil edilmelidir) ve çalışma biçimini, ayrıca yetkilerini ve ekonomik kaynaklarını belirler. Alt yönetim bölgelerinin kurulması belediyelerin yerine getirmek zorunda oldukları hizmetleri ve hizmet yükümlülüklerini azaltmaz (LRBRL, madde 4.2, 42 ve ek hüküm 4a).

Alt yönetim bölgeleri mevzuatı, alt yönetim bölgelerine, Özerk Yönetimlere karşı sorumlu yerel alan yönetimleri statüsü veren Catalonia, Aragon, Austrias ve Castilla y Leon Özerk Yönetimlerince kabul edilmiştir.

Bu bölümde, Catalonia Özerk Yönetim mevzuatı ile Aran Valley’e verilen özel statüye de dikkat çekilmelidir. (90/19 sayılı kanun 13 Temmuz)

g) Belediye Alt Yerel Yönetimleri / Alt Belediye Yönetimleri

Yerel yönetimlerle ilgili Özerk Yönetim mevzuatı, geleneksel olarak “caserios” (hamletler), “parroquias” (köyler), “aldeas” (boroughlar), “bourios, anteiglesias, consejos, pedanias, luqares anejos” olarak adlandırılan ve ayrı ayrı nüfus grupları barındıran birimlerin yerinden yönetimi düşünülerek hazırlanmış, belediyelerden küçük alanlara sahip yerel yönetimlerin çalışma usullerini düzenler. Bunların kurulması, ya o yerde yaşayanların ya da ilgili belediyenin talebi üzerine üzerine gerçekleşir (RBRL, madde 45). Her iki durumda da ilgili belediyenin görüşü alınır.

h) Bir İli Oluşturan Özerk Yönetimler

Bunlar, yerel düzeyde, eski il meclisinin bütün yetkilerine sahiptirler (LRBRL, madde 40):

• Navarra

• La Rioja

• Murcia

• Austrias

• Cantabria

• Balearic Adaları

2.4. Yapıların ve Sınırların Değişmesini Düzenleyen Kurallar

a) Bölge seviyesi

Ulusal ölçekte, Parlamento (cortes) Teşkilat Yasası aracıyla, il teşkilatının parçası olmayan yerlerde, alansal Özerk Yönetim statüsü kurabilir veya bu statünün verilmesine karar verebilir ve yerel kurumların yerinden yönetim taleplerini inceleyebilir (İspanya Anayasası, madde 144).

Anayasanın geçici 5.maddesine göre, Ceuta ve Melilla, eğer ayrı ayrı bütün belediye meclisleri öyle karar verirse, Özerk Yönetimler kurabilirler. Bu, üyelerin mutlak çoğunlukla karar altına aldıkları bir anlaşmayı ve ayrıca bir üstteki paragrafta açıklandığı gibi parlamentonun muvafakatini gerektirir. Yasa koyucu, bu anlamda, belediyelere Özerk Yönetim statüsünün anayasanın 144. maddesi ile verilmesini tercih etmiştir. Bu madde, Ulusal Meclis’e (cortes) milli çıkarların gerektirdiği durumlarda, il teşkilatının bir parçası olmayan yerlere Özerk Yönetim statüsü vermek için Teşkilat Yasası hazırlama yetkisi vermiştir.

Mevzuat önce Navarra meclisinin üyelerinin mutlak çoğunluğuyla ve ardından, geçerli oyların çoğunluğu şartının arandığı bir referandumla kabul edilen bir anlaşmayla Navarra’nın Bask Ülkesi Özerk Yönetimiyle birleşmesini mümkün kılınmıştır (Anayasa 4. Geçici madde).

Anayasanın 145. maddesiyle, Özerk Yönetimlerin federasyon oluşturması yasaklanmıştır.

Birçok Özerk Yönetim bu hükümleri kısmen uygulamıştır. Örneğin, Cantabria, La Rioja, Murcia, Aragon, Castilla y Leon, Bask Ülkesi ve Andalusia kanunları, Özerk Yönetimin tamamının veya bir bölümünün kendi içinde veya başka bir Özerk Yönetimle birleşip veya ayrılmalarını sağlamış, böyle bir Özerk Yönetim olmayan yerlerde ise referandum ve Teşkilat Yasasının gerektirdiği prosedürü başlatmıştır.

b) Yerel düzey

İller

Sınırların değişikliği, Ulusal Parlamentonun kabul ettiği bir devlet Teşkilat Yasası çerçevesinde mümkündür (Anayasa, madde 141.1).

Belediyeler

Bu konuda yetki, doğrudan veya belediye meclislerinin teklifi üzerine harekete geçen, ilgili halkın uygun görüşünü aldıktan ve ilgili belediyelere danıştıktan sonra karar veren Özerk Yönetime aittir (LRBRL; madde 13.1). Birlik kurma, birleşme veya ayrılma konuları ek ulusal mevzuatla düzenlenmiştir (TR, madde 3-10, ve RP, madde 2-16). Uygulanan kriterler şunlardır: Belediyelerin yapılması istenen zorunlu asgari hizmetleri sağlamak için yeterli kaynaklara sahip olmamaları; kentsel alanların birbiriyle çakışması; ya da ekonomik veya idari avantaj sağlayacak önemli sebepler olması.

2.5. Merkezi Yönetimin Taşra Teşkilatı ve Bunların Yerel Yönetimlerle İlişkisi

a) Bölge düzeyi

İspanya Anayasasının 154. maddesine ve 16 Kasım 1983 tarihli Yasa hükümlerine göre, her Özerk Yönetim bölgesine, merkezi yönetim hizmetlerinin yürütülmesi ve mümkün olan yerlerde bu yönetim birimiyle koordinasyon sağlanmasından sorumlu bir hükümet temsilcisi atanır.

b) Yerel düzey

İl ve belediyeler merkezi yönetimlerin genel alan yönetim birimlerini oluştururlar (Anayasa 137. madde) ve buralarda (askerlik işlemleri, istatistikler, genel seçimler, kadastro hizmetleri gibi) belli merkezi yönetim hizmetleri gerçekleştirilir.

3. FARKLI YEREL VE BÖLGESEL YÖNETİMLERİN BİRİMLERİ

3.1. Karar Organı

a) Bölge düzeyi: Özerk Yönetimler

- İsim : Kongre veya Meclis

- Yapı :Özerk Yönetimin idari alanı ve nüfus oranına göre hesap edilen, sayısı belirlenmiş temsilciler veya üyeler.

- Seçim usulü: Üyeler, tüm bölge sınırları içindeki çeşitli alanların temsilini sağlayan nispi temsil sistemine göre yapılan, genel, serbest, eşit, doğrudan ve gizli seçimlerle seçilir. Üyeler her dört yıl için seçilir. Seçim bölgesi ildir ve sandıklar blok liste sistemine göre oluşturulur.

b) Yerel düzey: İller

- İsim : İl Meclisi

- Yapı :

• Genel meclis: Başkan ve temsilciler (nüfusa göre).

• İdari komite: Başkan ve toplam sayının üçte birini aşmayan temsilci sayısı.

- Seçim usulü:

• Genel meclis: Üyeleri, il meclis üyeleri arasından politik gruplara göre seçilir; seçim bölgesi, belediye seçim bölgelerindeki boş sandalye sayısı ve alınan oyların boş sandalye sayısıyla ilişkili belirlenecek bir katsayıyla ilgili düzenlemelere göre belirlenir.

• İdari komite: Temsilciler arasından başkan tarafından serbestçe atanır.

Belediyeler

- İsim : Belediye Meclisi

- Yapı :

• Genel meclis: Başkan ve meclis üyeleri (nüfus oranına göre).

• İdari komite: (5.000’den fazla kişinin yaşadığı yerlerde mecburidir): Bir belediye başkanı ve toplam üye sayısının üçte birini aşmayan üyeler.

- Seçim usulü:

• Genel meclis:

• 100-250 kişi: açık listeler ve bütün belediyeyi kapsayan seçim bölgesi.

• 250’den fazla kişi: blok liste ve belediyeyi kapsayan seçim bölgesi; boş sandalyelerle ilgili kazanılan oyların boş sandalyelere göre belli bir katsayı esasıyla dağıtımı sistemi.

- İdari Komiteler: Komite üyeleri, belediye başkanı tarafından, belediye meclis üyeleri arasından serbestçe seçilir.

3.2. Yürütme Organı

a) Bölge düzeyi

- İsim: İdare Meclisi.

- Yapı: Meclis bir başkan ve sayıları genellikle 10’u aşmayan meclis üyelerinden oluşur. Bazı Özerk Yönetimlerde başkanvekilleri vardır.

- Seçim veya atanma usulü: Başkan, meclis üyelerini ve olan yerlerde başkan vekilini, serbestçe atar veya görevine son verir.

b) Yerel düzey

İller

- İsim: İl Meclisi Başkanı (Destek birimler: başkan yardımcıları ve idari komite).

- Seçim veya atanma usulü: Başkan, temsilciler tarafından kendi aralarından seçilir.

Belediyeler

- İsim: Belediye Başkanı (Destek birimler: Başkan yardımcıları ve idari komite).

- Seçim veya atanma usulü:

• 100 kişiden az: Belediye başkanı seçmenlerin çoğunluk oyuyla seçilir ve seçim bölgesi bütün belediyedir.

• 100 – 250 kişi: Belediye meclis üyeleri tarafından, kendi aralarından, mutlak çoğunlukla, eğer sağlanamazsa en yüksek oyu alana göre seçilir.

• 250’den fazla kişi: Meclis üyesi listelerinin birinci sırasındakiler arasından, belediye meclis üyeleri tarafından, mutlak çoğunluğa veya sağlanamazsa seçimde en yüksek oyu alma oranına göre seçilir.

3.3. Siyasi Başkan

a) Bölge yönetimi

- İsim: Özerk Yönetim Başkanı

- Görevin yapısı: Başkan, yönetim kurulunun iş ve işlemlerini yönetir ve koordine eder, Özerk Yönetimi en yüksek seviyede temsil eder ve bu birim dâhilinde de devleti temsil eder.

- Diğer yasal kurumlarla ilişkiler:

• Başkan yürütme organının da başkanlığını yapar, faaliyetlerini yönetir ve koordine eder; ayrıca, bu organın üyelerini seçmek ve görevden uzaklaştırmak gibi ihtiyari yetkileri de vardır.

• Yasama organında ise, başkan meclis üyeleri arasından meclisçe seçilmiş olup yasama organına karşı sorumludur. Meclis, yönetim kurulunun ve onun başkanının iş ve işlemlerini denetler, gereğinde güvensizlik önergesiyle, üyelerin veya başkanın istifasını isteyebilir.

- Seçim veya atanma usulü: Başkan, meclis tarafından üyeleri arasından seçilir ve Kral tarafından atanır.

b) Yerel Yönetim

- İsim:

• İl: İl Meclisi başkanı

• Belediyeler: Belediye başkanı

- Görevin niteliği ve diğer yasal kurumlarla ilişki:

Yerel yönetimin politik lideri, bütün ilgili birimlerin üzerinde ve onların kararlarını uygulamaktan sorumlu olan başkandır. Başkanın, meclis üyelerinin mutlak çoğunluğu tarafından teklif ve kabul edilen, yapıcı olması ve alternatif adayın ismini ihtiva etmesi koşuluyla, bir güvensizlik önergesi verilerek görevden uzaklaştırılması mümkündür.

3.4. İdari Başkan

a) Bölge Yönetimi

İdare Meclisi yürütme ve idare görevlerini yerine getirir. Bu, yerinden yönetim yapısının oluşturulduğu birimlerin her birinin bir meclis üyesinin gözetim ve denetimine verilmesi yoluyla gerçekleştirilir. Özerk Yönetim başkanının meclis üyelerini (bu görevlere) atama ve bu görevlerden uzaklaştırma ihtiyari yetkisi de vardır.

b) Yerel Yönetim

Bu görev illerde il meclisi başkanına, belediyelerde belediye başkanına verilmiştir; hepsi ilgili yerel idare meclisinden seçilen ve gerektiğinde serbestçe görevden uzaklaştırılabilen, illerde başkan yardımcıları, belediyelerde belediye başkan yardımcıları, yardımcı veya temsilci meclis üyeleri ile de desteklenmiştir.

3.5. Yerel ve Bölgesel Yönetimlerin Farklı Birimleri Arasında Yetki ve Sorumlulukların Dağılımı

a) Bölge seviyesi

- Bölge kongresi veya meclisi Özerk Yönetimde yaşayan insanları temsil eder, yasama yetkilerini kullanır, bütçeyi onaylar ve idarenin iş ve işlemlerini denetler. Bu hükümler aşağıdaki hükümleri de içeren kanunların gereğidir:

• İdare Meclisine Kuruluna yasama yetkisi vermek

• Vergi koyma ve toplama

• İdare Meclisince diğer Özerk Yönetimlerde yapılan anlaşmaları onaylamak

• Özerk Yönetimi temsil edecek senatörleri seçmek

• Özerk Yönetimin başkanını seçmek

• Özerk Yönetim başkanına karşı veya belli şartlarda kendi üyelerine karşı güvensizlik önergeleri vermek ve onaylamak

• Anayasanın ihlali durumunda Anayasa Mahkemesine başvurmak

• Ulusal hükümetten belli tasarıların kanunlaştırmasını talep etmek veya meclise, ilgili metinleri savunmakla yükümlü temsilciler vasıtasıyla kanun tasarıları sunmak

• Belli ödemelere izin vermek ve Özerk Yönetimin ve bütçesinin hesaplarını onaylamak

• Yasal reform usullerini belirlemek ve ilk aşamalarda kabul etmek.

- Başkan, idare meclisinin iş ve işlemlerini yönetir ve koordine eder. Birimi en üst seviyede temsil eder ve devletin Özerk Yönetim içindeki ilişkilerini yürütüp düzenler. Madde halinde saymak gerekirse yetkileri şunlardır:

• (Bulunan yerlerde) başkan yardımcısını/vekilini ve diğer idare meclisi üyelerini serbestçe atar ve görevden el çektirir.

• Meclise karşı sorumluluk taşır.

• Özel önemi olan politik konularda güvenoyu ister.

• Yasal reform sürecini başlatır.

- İdare Meclisi: bu ortak yapı Özerk Yönetimin yürütme ve idare iş ve işlemlerini yerine getirir. Başkan ve meclis üyelerinden kurulmuştur. Yetkileri şunlardır:

• Yasama yetkisi ve yasama sürecini başlatmak,

• Bölgesel politika/yönetim planlaması,

• Anayasaya aykırı işlemleri Anayasa Mahkemesine götürmek ve devletle yetki çatışması doğduğunda aynı mahkemeye başvurmak,

• Yasal yollara başvurmadan önce idari kanalları zorlamak,

• Verilen yerlerde, Özerk Yönetim polis kuvvetlerini yönetmek,

• Özerk Yönetim bütçesinin hazırlanması ve uygulanması,

• Kamu bono ve tahvillerinin ihracı ve fon işlemlerinin yapılması,

• Adli idarenin koyduğu kurallar çerçevesinde verilen yetkilerin kullanımı,

• Yasal reform sürecinin başlatılması.

b) Yerel seviye

İller:

- İl Genel Meclisi (LRBRL; Madde 33.2) şu yetkileri haizdir:

• İlin teşkilatlanması,

• Mali sistemin onaylanması,

• Bütçelerin değiştirilmesi ve onaylanması, yetki sınırları içindeki harcamalara izin verilmesi ve il hesaplarının onaylanması,

• İl seviyesindeki planların onaylanması,

• Yürütme organlarının denetim ve gözetimi,

• Personelin, doldurulacak kadrolar listesinin, personel alım sınavları ve boş kadrolar için yapılacak sınav kurallarının düzenlenmesi, çalışanlara yapılacak ek ödeme sistemi ve varsa yardımcı personelin statüleri ve sayıları ile çalışanların görev sürelerinin sona ermesi ve sözleşmeli personelin sözleşmelerinin uzatılmamasının onaylanması,

• Kamu varlıklarının yasal statülerinin değiştirilmesi,

• Kamu gayrimenkullerinin devir ve ferağı,

• Kamu idareleri ile yerel kuruluşlar arasındaki yetki çatışmalarının bildirilmesi,

• Yasal ve idari kovuşturmaların düzenlenmesi,

• Çoğunluk oyuyla onaylanması gereken yetkiler,

• Başkana karşı verilen güvensizlik önergesinin oylanması.

- İdari Komite'nin (LR BRL, Madde 35.2) yetkileri şunlardır:

• Başkana, görevlerini yerine getirmede yardımcı olmak,

• Başkanın veya genel meclisin devrettiği yetkiler,

• Yasayla verilen diğer yetkiler.

- İl (Genel) Meclisi Başkanının (LRBRL, Madde 34.1) yetkileri şunlardır:

• Yürütmenin ve il yönetiminin başı olmak,

• İli temsil etmek,

• Genel meclis toplantılarını toplamak ve başkanlık etmek–idari komite ve diğer il organlarıyla birlikte-,

• İl meclisinin sorumlu olduğu kamu hizmetlerini yürütmek, denetlemek ve yönlendirmek,

• Özerk Yönetim tarafından İl'e verilen günlük işlerin ve diğer hizmet yükümlülükleri yerine getirmek,

• Yetki sınırları dâhilinde harcamalar yapmak; ödemeleri yapmak ve muhasebeleştirmek,

• İl sivil hizmet personelinin en üst yöneticisi olarak davranmak,

• Acil hallerde kanuni ve idari kovuşturmaları başlatmak,

• Yasanın koyduğu kurallara göre, bütçe kaynaklarının % 5’ini, doğrudan yapabileceği sözleşmelere ayrılan ödeneklerin % 50’sini aşmayacak şekilde iş ve hizmetlerin yapılmasına yönelik sözleşmeler düzenlemek,

• İl meclisi kararlarının yayınlanmasını ve duyurulmasını sağlamak ve uygulanmasını garanti altına almak,

• Yasayla verilen diğer yetkiler,

• Açık bir şekilde başka kuruluşlara verilmeyen, ilin kullanabileceği diğer yetkiler,

• Başkan yardımcılarının atanması.

• Başkan yetkilerini başkan yardımcılarına ve temsilcilere devredebilir.

Belediyeler

- Belediye Meclisi (LRBRL, Madde 22) şu yetkilere sahiptir:

• Belediye yürütme organlarının denetim ve gözetimi,

• Üst-belediye organizasyonlarına katılma kararları; belediye seçim bölgelerindeki değişiklikler, bağlı belediyelerin veya yerel idarelerin kurulması veya kaldırılması; yerinden yönetim birimlerinin kurulması; merkez ilçenin tespiti ve isminin değiştirilmesi; bayrağın, flamanın veya armanın kabul edilmesi,

• Kent planlamasıyla ilgili planların ve diğer yasal planlama ve yönetim araçlarının onaylanması,

• Yönetmelik prosedürlerinin ve temel kurallarının onaylanması,

• Belediyenin mali kaynaklarının belirlenmesi, bütçelerin değiştirilmesi ve onaylanması, yetki sınırları içindeki harcamaların yapılmasına izin verilmesi ve hesapların incelenmesi,

• Belediye hizmetleri idare usullerinin ve kurumlaşmasının onaylanması,

• Diğer kamu idare birimlerinin devrettiği yetkilerin kabulü,

• Yerel idarelerle kamu idareleri arasındaki yetki çatışmalarının bildirilmesi,

• Personelin, doldurulacak kadrolar listesinin, personel alım sınavları ve boş kadrolar için yapılacak sınavların kurallarının, çalışanlara yapılacak ek ödeme sistemi ve varsa yardımcı personelin statüleri ve sayıları ile çalışanların görev sürelerinin sona ermesi ve sözleşmeli personelin sözleşmelerinin uzatılmamasının onaylanması,

• Yasal ve idari kovuşturmaların düzenlenmesi,

• Kamu aktiflerinin yasal statülerinin değiştirilmesi,

• Kamu gayrimenkullerinin devri ve ferağı,

• Çoğunluk oyuyla onaylanması gereken yetkiler,

• Belediye başkanına karşı verilen güvensizlik önergesinin oylanması,

• Yasayla verilen diğer yetkiler.

- İdari Komite (LRBRL, Madde 23.2) şu yetkileri kullanır:

• Belediye başkanına görevini yerine getirmede yardımcı olmak,

• Belediye başkanının veya belediye meclisin devrettiği görevler,

• Yasayla verilen yetkiler.

- Belediye başkanı (LRBRL, Madde 21) şu görevleri yerine getirir:

• Belediye birimlerinin ve idari kurumların başı olmak,

• Belediyeyi temsil etmek,

• Belediye meclisini toplantıya çağırmak ve yönetmek–idari komite ve diğer belediye organlarıyla birlikte-,

• Belediye hizmetlerini ve işlerini yönetmek, denetlemek ve yönlendirmek,

• Genelgeler çıkarmak,

• Yetki sınırları içindeki harcamaları yapmak; ödemeleri yapmak ve muhasebeleştirmek,

• Belediye personeli en üst yöneticisi olarak davranmak,

• Belediye polis gücünün en üst yöneticisi olarak davranmak ve silah taşıyacak görevlileri atamak ve onaylamak,

• Acil durumlarda yasal ve idari kovuşturmaları başlatmak,

• Doğal afetlerde veya büyük felaketlerde veya tehlikenin açık olduğu hallerde her türlü gerekli ve uygun tedbiri kendi şahsi sorumluluğunda almak ve meclise hemen rapor etmek,

• Emirlerine uyulmamasını veya belediye genelgelerine aykırı davranılmasını cezalandırmak–diğer organların yetki alanları içine giren haller hariç-,

• Yasanın koyduğu kurallara göre, bütçe kaynaklarının % 5’ini, doğrudan yapabileceği sözleşmelere ayrılan ödeneklerin % 50’sini aşmayacak şekilde iş ve hizmetlerin yapılmasına yönelik sözleşmeler düzenlemek,

• Yönetmeliklerde belirlenen hallerde izinler vermek,

• Yasayla verilen diğer yetkileri kullanmak,

• Diğer kurumlara verilmeyen, belediyelerin kullanabileceği diğer yetkiler,

• Belediye başkan yardımcılarının atanması.

• Belediye başkanı, bu yetkilerini yardımcılarına ve meclis üyelerine devredebilir.

3.6. Yerel/bölgesel yönetimlerin iç yapılanmalarıyla ilgili yasal hükümler

a) Bölge düzeyinde

Anayasa iller dışında diğer belediyelerin gruplar oluşturabileceği hükmüne haizdir (Madde 141.3). Anayasa, ayrıca yasalarla komşu belediyelerin bir araya gelmesi sonucu oluşturulan farklı yerel alan birimlerine de tam tüzel kişiliğin verilebileceği hükmünü getirmiştir (Madde 152.3).

Birçok yasa ilden ve belediyeden farklı veya ayrı özellikleri olan alansal birliklerin kurulması hakkında hükümlere sahiptir. Bu özellikler yerinden yönetim statülerinin içinde yer aldığı gibi, Özerk Yönetim mevzuatı çerçevesinde de geliştirilmiştir.

Ayrıcalıklı özellikler esas olarak şunlardır:

- Bask Ülkesi’nde, sınırları illerin sınırlarıyla çakışan ancak farklı yetkilerle donatılmış tarihi alanlar/bölgeler vardır (Yasa, 2. Madde).

- Kanarya Adaları’nda, iş ve işlemleri ayrı kurallarla yönetilen ve takımadadaki her adanın yönetim organlarından oluşan (cabildos) meclisler vardır (Yasa 7. Madde).

- Balearic Adaları’nda, her adanın yönetim organları da olan meclisler vardır (Yasa, madde 5.1).

- Austrias’da, alt yönetim bölgeleri’ne ve parroquias rurales (taşra köyleri)’lere ilave olarak consejos (meclisler) vardır (Yasa, 6. Madde)

- Catalonia’da, Aran Valley için ayrı bir yönetim sistemi vardır (13 Temmuz 1990 tarihli kanun), ve böyle bir sistem Barcelona Şehri için de öngörülmüştür (15 Nisan 1987 tarihli ve 8 sayılı Yasa, geçici 1. Madde).

- Madrid Metropoliten Alanında, devletin başkenti olması sebebiyle, Madrid’ de ayrı bir yönetim sistemi kurulması hükmü getirilmiştir (Yasa, 6. Madde).

Ayrıca, birçok yasa, ilgili Özerk Yönetimin kurallarına uygun olarak alt yönetim bölgelerinin / üst belediyelerin (comarcas) oluşturabileceği genel hükmüne sahiptir.

b) Yerel Düzey

LRBRL temel yapısal birimleri şöyle tanımlar: İlk olarak belediyeler (madde 19 ve 20: 100’den fazla kişinin yaşadığı belediyelerde, belediye başkanı ve meclis üyelerinden oluşan belediye meclisi ve 100’den az kişinin yaşadığı yerlerde “açık meclis”; ayrıca 5000’den fazla kişinin yaşadığı yerlerde belediye başkan yardımcıları ve yönetim kurulu); ve ikinci olarak iller (Madde 33.1: başkan, başkan yardımcıları, yönetim kurulu ve genel meclis). Ayrıca, yasadaki ifadelerle, sözkonusu yerel yönetimlere, Özerk Yönetim yetkisi verilmiştir. Bundan dolayı tamamlayıcı teşkilatlarını oluşturmaları gerekmektedir (Madde 20.1.c ve 33.2), böyle durumlarda Özerk Yönetim mevzuatı onları bağlamaz veya alt yönetim bölgeleri’ne, metropoliten idarelere ve belediyeden küçük alanları olan yerel yönetimlere göre yetkileri de az değildir (Madde 42.3, 43.3 ve 45); belediye birliklerinde ise ilgili belediyeler “kendilerince hazırlanan ve onaylanan statü” çerçevesinde karar alırlar (Madde 44).

4. HALKIN KARAR MEKANİZMALARINA DOĞRUDAN KATILIMI

4.1. Yerel/Bölgesel Referandumlar

a) Bölgesel düzey

Anayasa, referandumlarla vatandaşın katılımını sağlamak için bir çok süreç ve yöntem öngörmüştür. Bunlar ilk olarak -Andalusia’da olduğu gibi- Özerk Yönetimlerin kuruluşunda (Madde 151) veya Navarra’nın Bask Ülkesi Özerk Yönetimi ile birleşmesi sırasında (geçici 4. Madde) uygulanmıştır..

Genel olarak, Bask ülkesi, Catalonia, Galicia ve Andalusia’nın özerk statülerinin değiştirilmesi için de referandum yapılması hükmü getirilmiştir, ancak bu Özerk Yönetimlerin idari teşkilatlanmasında bir değişikliği değil, daha temel bir reformu öngörmelidir.

Ayrıca, Catalonia, Andalusia, Valencia, Kanarya Adaları, Austrias, Murcia ve Extremadura’nın statüleri devlet kurallarının uygulanmasının referandumla halka danışılması imkanını sağlar. Bu hallerde, referandum yapılmasını kararlaştırmak devlet sorumluluğunda iken, bu sürecin uygulanmasından Özerk Yönetimler sorumludur.

b) Yerel düzey

Bir beldede yaşayanlar, yerel mali meseleler dışında, kendi çıkarları açısından özel öneme sahip, belediyenin sorumluluğundaki yerel nitelikli konularda bir halk oylaması talep edebilirler (LRBRL; Madde 18.1.f), bu halk oylaması belediye başkanının onayı, belediye meclisinin mutlak çoğunlukla kabul etmesi ve ulusal hükümetin de izin vermesi durumunda gerçekleştir.

4.2. Doğrudan Katılımın Diğer Şekilleri

a) Bölge düzeyi

Yasalar, özerk bölge sınırları içinde yaşayan vatandaşların karar alma sürecine genel, doğrudan, eşit ve gizli oyla yapılan parlamento veya kongre/meclis seçimleri veya yasal vatandaş insiyatifleri vasıtasıyla, her Özerk Yönetimin kendi sınırları içinde koyduğu özel kurallar çerçevesinde doğrudan katılımını sağlamıştır.

b) Yerel seviye

Belediye teşkilatlanmasını düzenleyen hükümler, sadece bilgi verme amaçlı, kamuya açık meclis toplantılarında, yerel hemşehri dernekleri yoluyla vatandaşın doğrudan katılımını sağlar.

Yerel hemşeri derneği temsilcilerine, alt yönetim bölgeleri kurulması sırasında birim meclisine katılma izni verilebilir, bundan ayrı olarak, vatandaşların ve onların oluşturdukları derneklerin belediye faaliyetlerine doğrudan katılımı için uygun bir kanal olarak sektörel meclisler kurulması kararlaştırılabilir (ROF, madde 128-131 arası). Ancak, her koşulda, belediye iş ve işlemleri için karar alma yetkisi tamamen meclis üyelerinin sorumluluğundadır (Anayasa Madde 140 ve LRBRL, Madde 24 ve 69).

5. SEÇİLMİŞ YEREL TEMSİLCİLERİN KONUMLARI

Bölge düzeyi

Özerklik statülerine göre, meclis üyeleri görevlerini yerine getirirken dokunulmazlığa sahiptir.Yüz kızartıcı suçlar dışında hapse atılamazlar. Özerk Yönetim yüksek adalet divanı tarafından veya Özerk Yönetim sınırları dışında Yargıtay tarafından yargılanırlar.

Meclis üyeleri, zorunlu sözleşme kurallarına bağlı değillerdir.

Yerine getirdikleri görevler için sabit bir ücret almazlar, ancak huzur hakkı ödenebilir. Temsilciler için özel ayrıcalıklar ve zorunluluklar meclisleri düzenleyen hükümlerle konulmuştur. Oluşturulan çerçeve, yukarıdaki durumlarda olduğu gibi, Ulusal Parlamento daki temsilciler ve senatörlerin tabi olduğu hükümlere benzer.

Yerel Düzey

5.1. Yerel Seçimlerde Aday Olma Koşulları

Anayasanın 23.2. maddesi bütün vatandaşlara, yasaya uygun olarak bütün kamusal atamalara ve görevlere eşit şartlarda aday olma hakkı tanımıştır. Anayasanın 13.2. maddesi yabancılara, yasayla veya antlaşmayla oluşturulmuş mütekabiliyet prensiplerine göre yerel seçimlerde aday olabilme hakkı vermiştir. Topluluk vatandaşı olup üye devletlerde yaşayan ancak o devletin vatandaşı olmayan kişilerin yerel seçimlere katılma ve aday olabilme haklarının detaylarını düzenleyen Avrupa Topluluğu 94/80 sayılı Konsey Direktifi ulusal yasalara adapte edilmektedir.

Seçim bölgesinde ikamet etmek, yerel bir organa seçilebilirlik için bir şart olmaktan çıkarılmıştır. Yine de, adayların bir başka beldede kayıtlı olduklarını veya seçmen olma hakkına sahip olduklarını belgelemeleri zorunludur.

Aday olma hakkını alabilmek için, bir kişi reşit olmalı ve seçmen statüsünü elinde tutuyor olmalıdır.

5.2. Seçilmiş yerel temsilcilerin görevlerinin yerine getirilmesiyle bağdaşmayan faaliyetler

Seçilme hakkına sahip olabilmek için aşağıdakilerden birine dahil olmamak gerekir:

- İspanya Kraliyet ailesinin üyeleri ve eşleri,

- Anayasa Mahkemesi, Yargıtay veya Danıştay başkanları; Sayıştay ile Ekonomik ve Sosyal Meclisin üyeleri,

- Anayasa Mahkemesi ve Adalet Genel Meclisi üyeleri; Danıştay ve Sayıştay daimi üyeleri,

- Ombudsman ve yardımcıları,

- Devlet kamu savcısı,

- Müsteşarlar, genel sekreterler, kamu kuruluşlarının genel müdürleri veya benzer kadrolar, özellikle başbakanlık ve bakanlıkların özel kalem müdürleri,

- Yabancı bir ülkede görevlendirilen veya uluslararası bir teşkilata atanan büyükelçiler,

- Yargıtay hakimleri, savcıları,

- Subaylar ve astsubaylar, halen görevdeki güvenlik kuvvetleri üyeleri ve polisler,

- Seçimle gelinen meclislerin başkan, üye ve sekreterleri,

- Özerk Yönetimlerde bulunan hükümet temsilcileri, il yönetiminden sorumlu valiler, vali yardımcıları ve çeşitli bölgesel yetkileri ellerinde tutan eşit seviyede yöneticiler,

- RTVE (Radyo Televizyon Kurumu) yayın idaresinin genel müdürü ve bu kamu kurumunun şirket yöneticileri,

- Ülke genelinde hizmet veren bağımsız devlet idarelerinin (devletin kamu kuruluşları) başkanları, müdürleri ve benzer mevkilerde bulunanlar,

- Ülke genelinde hizmet veren sosyal güvenlik idarelerinin başkanları ve genel müdürleri,

- Yüksek Seçim Kurulu Başkanı,

- İspanya Bankası’nın (Merkez Bankası) başkanı ve başkan yardımcısı ve resmi kredi kuruluşu ile diğer resmi borç verme kuruluşlarının başkanları ve müdürleri;

- Nükleer Güvenlik Genel Meclisinin başkanı, üyeleri ve genel sekreteri

Ayrıca şunlar da yeterliliğe sahip değildir:

- Haklarında kesinleşmiş hapis kararı bulunanlar, bu süre için,

- Haklarında kesinleşmiş hüküm olmamasına rağmen yıkıcı-bölücü suç işleyenler, terörist örgüt üyeleri, kasıtlı adam öldürme ile şahısların özgürlüklerini yok etmeye yönelik suç işleyenler,

Şu görevlere atananlar veya seçilenler de bu görevde bulundukları sürece seçimlere katılamazlar (kısmen veya tamamen görev alanlarına giren bölgelerde):

- Devletin alt kademelerinde, bölgesel birimlerde bakanlıkların en üst seviyede temsilcileri,

- Sınırlı bölgesel yetkiye sahip bağımsız kuruluşların başkanları, müdürleri ve benzer biçimde atananlar ve böyle kuruluşlardaki hükümet temsilcileri,

- RTV’nin yerel ve bölgesel temsilcileri ve Özerk Yönetime karşı sorumlu olan radyo ve televizyonların yöneticileri,

- Sosyal güvenlik idaresi yerel şubelerinin başkanları ve müdürleri,

- Hükümet temsilcilikleri ve il valilikleri genel sekreterleri,

- Seçim bürosunun il temsilcileri.

Doğrudan genel seçim yoluyla yapılan bütün seçimlere uygulanan, hak kaybına yol açan bu sebeplerden başka, yerel seçimlerde, seçime konu olan kuruma borçlu olan veya ondan yardım gören ve mahkemece ödeme emri çıkarılmış kişiler de seçilme hakkını kaybeder.

Yukarıdakilere ilave olarak, seçim kanunu diğer bağdaşmazlık sebeplerini de belirler; bu sınırlamalara konu olan kişi yerel meclis üyeliği veya il meclis üyeliği ile bağdaşmazlığa sebep olan durum arasında seçim yapmak zorundadır. Bu statüler şunlardır:

- Seçime konu olan kuruma karşı açılan adli ve idari davalarda görev alan hakim ve savcılar,

- Birim başkanları, memurlar veya mahalli idareler tarafından istihdam edilen diğer personel,

- Seçildikleri yerel yönetimlerin sınırları içinde faaliyet gösteren yerel tasarruf bankalarının genel müdürleri ve daimi personeli,

- Tamamen veya kısmen idare veya bağlı kuruluşlar tarafından finanse edilen sözleşmelere imza koyanlar ve bunların taşeronları.

5.3. Yerel veya Bölgesel Yönetim Seçimlerinde Adayların Seçim Kampanyasının Finansmanını Düzenleyen Hükümler

Genel seçim sistemi hakkındaki Yasa, seçim kampanyaları harcamalarının sınırlarını belirler. İzlemenin sağlanabilmesi için Yasa, detaylı muhasebe kuralları koyarak, seçilmiş meclisler ile Sayıştay tarafından incelenmesini öngörür.

Yasa ayrıca seçim faaliyetlerinden doğan harcamaların baskısını azaltmak için bir de devlet yardımı öngörmektedir, bu yardım şu kurallara göre verilir:

- Her seçilen meclis üyesi başına 25.000 Peseta,

- En az bir kişinin seçildiği listelere verilen her oy için 50 Peseta.

Ayrıca devlet, oy zarfları ve sandık kağıtları ile seçim propaganda broşürleri ile notlarının seçmenlere doğrudan postalanmasından doğan harcamalar için de yardım yapar.

5.4. Seçilmiş Temsilcilerin Görev Süreleri

Seçilmiş temsilcilerinin görev süresi 4 yıldır.

Yerel meclis üyeleri aynı anda parlamento üyesi, senatör ve Özerk Yönetim yasama meclisleri üyesi de olabilirler.

Ayrıca, il meclis üyeleri, adalardaki yerel meclis üyeleri de dahil, aynı zamanda Ada Meclisleri üyesi olabilirler.

5.5. Seçilmiş Yerel Temsilcilerin Görev ve Sorumlulukları

- Yerel meclis üyeleri, üyesi oldukları meclisin toplantılarına katılırlar.

- Yerel yönetimlerin tüm üyeleri, görev sürelerinin başlangıcında, göreve başlamadan önce, herhangi bir uyuşmazlıkla ve mali kazanç elde ettikleri veya edebilecekleri tüm faaliyetler için ilgili bildirimde bulunurlar.

Bunlar taşınmazlarını da bildirmek zorundadır.

Bu iki bildirim, göreve başlarken, görevi bırakırken ve önemli maddi değişiklikler olduğu zaman, ilgili meclisin onayladığı modellere göre yapılır.

Bu bildirimler, her yerel yönetim tarafından kayıt altına alınır ve saklanır.Kayıt altına alınan bağdaşmazlık sebepleri ve ekonomik faaliyetler kamuya açıktır.

- Yasayla belirlenen bağdaşmazlık sebeplerinden birisinin olması halinde, yerel yönetim üyeleri, idari süreçlerle ilgili mevzuatda tanımlanan haller ve bir kamu sözleşmesinde tanımlanan ve konu dışında kalmalarını gerektiren durumlar karşısında, ilgili konularda görüşmeye, oylamaya, kararlara ve yürütülmesine katılmamalıdırlar. Aksi durum katıldıkları kararı geçersiz kılar.

- Bütün yerel yönetim üyeleri, kendi kontrollerinde yapılan iş ve işlemlerden hukuki ve cezai kovuşturmalara konu olabilmelidir. Genel prosedürlere göre, bunlar yetkili mahkemeler tarafından sorgulanabilir.

Yerel yönetimlerin anlaşmaları lehine oy kullananlar, bunlardan sorumludurlar.

Yerel yönetimler bir üyelerinin suiistimali veya ihmali yüzünden kendilerinin veya üçüncü kişilerin zarar gördüğünü belirlerse, o üyeye karşı dava açabilirler.

Yerel meclislerin başkanları, devletin ve Özerk Yönetimin kanunla belirlediği şartlara göre, toplantılara sebepsiz yere katılmayan veya görev ve sorumluluklarını yerine getirmeyen üyeyi cezalandırabilir.

5.6. Yerel Görevden İstifa

Kamu görevleri serbestçe, herhangi bir baskı olmaksızın kabul edildiği gibi, meclis üyeleri istedikleri zaman ve herhangi bir şarta tabi olmaksızın istifalarını verebilirler.

Bir yerel meclis üyesinin görev süresi bitiminden ve görevini tamamlamasından sonra, bazı özel görevleri ve faaliyetleri yapmasını engelleyen açıkça belirlenmiş bir bağdaşmazlık hali yoktur.

Bir daha seçilemeyen üyelerin iş bulmaları için bir yardım da öngörülmemiştir.

5.7. Seçilmiş Temsilcilerin Çalışma Koşulları

Yereldeki çalışma şartları ülke düzeyinde belirlenen çerçeveye göre oluşturulmuştur; faaliyet tamgün veya yarı zamanlı olabilir. İş yükü, her yerel yönetimin farklı koşulları yüzünden çok değişkendir. Yerel meclislerin toplantı zamanları da çok farklıdır, bunu her yerel yönetim kendisi belirlidir. Genellikle bir meclis üyesi bir ile üç arasında komiteye üyedir.

Her yerel yönetim, genel mecliste temsil edilen her grup için çalışma odaları ve sekreterlik hizmetleri sağlamak zorundadır.

Meclis üyeleri, seçildikleri görevin -meclis toplantılarına katılmak ya da şahsen veya da birlikte üstlendikleri görevleri yapabilmek gibi- gereklerini yerine getirebilmek için asli görevlerinden (kamu ve özel sektör görevlerinin ikisinden de) gerektiği kadar ayrılma hakkına sahiptir.

Ayrıca, meclis üyeleri tatil yapabilir ve beldeden ayrılabilirler. Ancak, bir haftayı geçecek ayrılmalar, tahmini ayrılma süresi ile birlikte meclis başkanlığına yazılı olarak bildirilmelidir.

5.8. Adayların veya Seçilmiş Temsilcilerin Eğitimi

Yönetimin, meclis üyeliğine aday olanlara eğitim vermek gibi yasal bir mecburiyeti yoktur. Ancak, tüm büyük siyasi partilerin, yerel görevlilerin eğitimine yönelik okulları vardır ve meclis üyeleri buralarda eğitim görürler. Belli idari bilimler yüksek okulları ve Özerk Yönetimlere bağlı enstitüler eğitim dönemlerinin bir kısmını yerel meclis üyelerinin görevlerine ayırır. Benzer şekilde, belli özel okullar ve enstitüler yerel temsilcilerin eğitimine yönelik faaliyetlerde bulunurlar.

Bütün bu yerel kurumların çalışması ve meclis üyelerinin sorumluluklarını birarada toplayan bir “resmi” doküman yoktur. Ancak, kamu birimleri ya da özel kuruluşlar tarafından bu konuların çeşitli yönlerini inceleyen çok sayıda yayın yapılmakta ve bunlar genellikle bütün yerel yönetimler tarafından satın alınmaktadır.

5.9. Seçilmiş Temsilcilere Yapılan ödemeler

- Yerel yönetimlerde görev alanlar aşağıda tarif edilen şartlar dahilinde idare bütçesinden durumlarına uygun ücret ve huzur hakkı alırlar.

- Tamgün görev yapan yerel yönetim üyeleri ücret almaya ve genel sosyal güvenlik sistemine kayıt edilmeye hak kazanırlar. Bu durumda ücret ödenmesi, başka bir kamu idaresinin veya bağlı işletme veya kuruluşun bütçesinden ödenen ücretle bağdaşmaz. Tamgün çalışma görevi, tamgün çalışanların daima işbaşında olmasını gerektirir, ancak bu ikinci işlerin bırakılmasını gerektirmezse de, bu ikinci işlerin hiçbir biçimde yerel yönetimdeki işlerini aksatmaması gerekmektedir.

Tamgün yapılması gereken idari görevlerin listesinin sorumluluk derecelerine göre düzenlenen ücret miktarlarıyla birlikte belirlenmesi meclis yetkisindedir.

- Tamgün görev yapmayan meclis üyeleri sadece “yardım” olarak adlandırılan huzur hakkı alırlar. Böylece bu üyelerin görev aldıkları kurumlardaki toplantılara verimli katılımları sağlanmaktadır. Bu huzur hakkının miktarı, yerel yönetimlerin meclisi tarafından kararlaştırılır.

Ancak, tam gün çalışsın çalışmasın bütün üyeler, bağımsız yasal statüye sahip yerel yönetime bağlı kuruluşlarda, belediye sermayesiyle kurulan şirket yönetim kurullarında veya belediye denetleme biriminde veya personel alım sınavları yapan seçme komitelerinde görev aldıkları zaman huzur hakkı almaya hak kazanırlar.

- Benzer şekilde, bütün üyeler görevlerinin ifası sırasında yaptıkları harcamalar (ulaşım, belediye dışında konaklama gibi) için ödenek alırlar. Böyle harcamaların faturaları, kamu idare birimlerine uygulanabilecek genel kurallara ve yerel yönetimin genel meclisince bu sebeple onaylanmış olan usullere uygun olarak yönetime sunulmalıdır.

Meclis üyelerinin ücretleri, bütün diğer aynı durum ve aynı şartlardaki ücretlilerin tabi oldukları kesintilere tabidir.

Tamgün çalışan bir meclis üyesi genel sosyal güvenlik sistemine bildirilmeli, ücretinden sağlık hizmetlerini alabilmesi için gerekli kesinti yapılmalı, ayrıca emeklilik hakkı kazanabilmesi için kesinti yapılan zaman diliminin ilgili birimce hesaba alınmasına izin verilmelidir.

5.10. Cinsiyetlerin Temsili

Yasayla, cinsiyet gözetilmeksizin herkese seçimle gelinen yerel görevlere seçilmede eşit şartlar konulmuştur. Kadınların etkin eşitliğini ve kamu görevlerinde daha fazla yeralabilmelerini sağlamak için, siyasi partiler uygulamada aday listelerinin belli bir yüzdesini siyaset yapan kadınlara ayırırlar; bu oran genellikle adayların dörtte biri ile üçte bir arasında değişir. Bu kotalar kanunla düzenlenmemiş, fakat siyasi partilerin kendi aralarında yaptıkları anlaşmalara uymalarıyla oluşmuştur.

6. YETKİLERİN ÇEŞİTLİ DÜZEYDEKİ YEREL VE BÖLGESEL YÖNETİMLER ARASINDAKİ DAĞILIMI

6.1. Genel Prensipler

1978 İspanya Anayasası, devlet (Madde 149), Özerk Yönetimler (Madde 137 ve 148), iller ile belediyeler (Madde 137, 140, 141 ve 152) arasında yetki dağılımını düzenler. Yetki devri ve aktarılması ile ilgili de hükme sahiptir (Madde 150).

Yetkilerin dağılımı prensibi, kamu idaresi birimlerinin her birinin yüklümlü olduğui "en büyük ulusal, bölgesel veya yerel çıkar" a dayanan, ve “tam ya da paylaşılan” nitelikteki “kendiliğinden ya da kanunla devredilen” yetkileri ortaya koyar.

Anayasa, eğer statüleri izin veriyorsa, bütün Özerk Yönetimlerin madde 148.1’de liste halinde sıralanan tüm yetkileri tam sorumlulukla üstlenmeleri prensibini getirmiştir. Eğer bu sorumlulukları almaktan kaçınırlarsa, bu yetkilerin kullanımı sorumluluğu devlette kalmaya devam eder.

Ancak, bir hükümle Özerk Yönetim kuruluşu öncesinde ve kuruluş sırasında verilebilecek yetkiler sıralanmıştır: İspanya Anayasası’nın 143. Maddesinde öngörülen sürece göre (yavaş süreç) statü kazanan Özerk Yönetimler bu ön sınırlamaya tabidir. Özerk Yönetimler, 5 yıllık bir süreden sonra ve statülerinin gereklerini yerine getirdiklerinde, 149.1. maddede sıralanan yetkiler ile hiçbir listede yer almayan yetkilerin sorumluluğunu talep edebilirler.

Yetkilerin dağılımı, bulundukları listelere bağlı olarak, farklı kurallara tabidir. Ancak şu gerçek unutulmamalıdır ki, belirlenen kriterin nasıl uygulanacağını tespit edecek olan yasalar henüz görüşme aşamasındadır (Madde 148.1); mesela madde 149.1’de yer alan aynı meseleye ait çeşitli yetkilerin dağıtılması kriteri gibi. Bu hükümle devlet, basit yasama yetkisi, yasaların değiştirilmesi yetkisi, yürütme yetkisi, kural koyma yetkisi veya ödemelerin koordinasyonu ve ödenmesi yetkisi gibi sorumlulukları doğrudan üzerine almaktadır. Devletin yetki alanına girmeyen her yetki Özerk Yönetimler tarafından kullanılabilir (151. Maddedeki hızlı sürece göre kurulan Özerk Yönetimler eğer statülerinde doğrudan ve özellikle belirtmişlerse, yavaş sürece göre kurulanlarda ise yukarıda bahsedildiği şekilde 5 yıl içinde).

Ayrıca, devlet 150. maddenin 1 ve 2. paragraflarındaki araçlara başvurarak (özel yasalar yoluyla veya yetki devri ve aktarımıyla) Özerk Yönetimin yetkilerini genişletebilir.

Yerel yönetim birimlerinde ise anayasal prensipler, özel ya da devredilebilir yetkileri tanımlayan LRBRL yoluyla uygulanır. Yerel yönetimlerin (iller, belediyeler ve adalar) özel yetkileri ancak yasayla düzenlenir ve özerk bir şekilde, bu yönetimlerin sorumluluğu altında ve ihtiyaç oldukça diğer kamu yönetim birimleriyle koordineli bir biçimde uygulanır. (LRBRL, Madde 7.1 ve 2); devredilen yetkiler, yerel yönetim birimlerine ait yerinden yönetim gücüyle uyumlu, gözetim ve denetimlere imkan veren kurallara göre kullanılır (LRBRL, Madde 7.3). Anayasayla garanti altına alınan yerel yönetimlerin özerkliğini tam olarak sağlamak için, anayasal yetki dağılımı prensiplerine göre kamu müdahalesinin çeşitli biçimlerini düzenleyen devlet ve Özerk Yönetimler mevzuatı, yetki ve görevlerin taşraya verilmesi ve halkın kolayca ulaşabileceği yönetim biçimi gerçekleştirilmesi prensiplerine uygun, kamu faaliyetlerinin özel yapıları ve kurumun yönetim kapasitesiyle orantılı yetkiler vererek belediyelerin, illerin ve adaların kendi çıkarlarını doğrudan etkileyen bütün meselelerde harekete geçme tabii haklarını kullanmalarını sağlamalıdır. Anayasaya paralel olarak, devletin temel yasaları devredilebilecek veya yerel yönetimlerin görev alanlarında otomatik olarak kullanılabilecekleri yetkileri belirlemelidir (LRBRL, Madde 2).

Bir belediye, kendi yetkileri dahilinde yerel toplumun ihtiyaçlarını ve arzularını karşılayacak bütün kamu hizmetlerini sağlayabilir ve her türlü faaliyeti teşvik edebilir. (LRBRL, Madde 25.1).

İller, genellikle, kendi çıkarlarını teşvik etmek ve yönetmekle sorumludur ve belediyeler arası dayanışma, ekonomik ve sosyal politikalar çerçevesinde denge prensiplerini garanti altına alma özel hedefine sahiptir. (LRBRL, Madde 31.2).

Yerel yönetim birimleri, eğer belli toprak sınırları içinde bunu yapsalar bile, genel hedeflerdense özel ve pratik hedefler takip ederler. Bu hedefler onları kuran yasalar ile statülerinde yer alır.

6.2. Yerel ve Bölgesel yönetimlerin kendi yetkileri

a) Bölge seviyesi

Yukarıda açıklananlara paralel olarak, Özerk Yönetimlerin kendi yetkilerini kullanabilecekleri bu alanlar, Anayasanın 148.1 ve 149.1 maddelerinde liste halinde sıralanmıştır. Bahsedilen ikinci maddeye atıf yapılarak, devlet tarafından kullanılmayan yetkilerin, yukarıda açıklanan limitler dahilinde, Özerk Yönetimler tarafından üstlenebileceği zaten belirtilmiştir.

Madde 148.1, bir seferde ayrım gözetmeksizin tüm Özerk Yönetimlere verilen ve bu nedenle bu tür topluluklar tarafından minimumda kullanılan yetkileri listeler.

Bu yetkiler şunlardır:

• Özerk Yönetim kuruluşlarının teşkilatlandırılması;

• Kendi bölgeleri içinde belediye sınırlarının değiştirilmesi ve merkezi yönetimden genel olarak, yerel yönetimlerdense zorunlu olarak devlet idari hizmet birimlerinin sorumluluğunda olan ve yerel yönetimler yasalarıyla aktarılan görevler;

• Alan planlaması, kent planlaması ve konut;

• Özerk Yönetimin toprakları üzerinde, Özerk Yönetimi ilgilendiren kamu işleri;

• Tamamen Özerk Yönetimin sınırları dahilindeki demir yolları ve karayolları ağı ve aynı sınırlar içinde kablo veya diğer araçlarla yapılan ulaşım;

• Barınaklar, yat limanları ve havaalanları, genel anlamda ticari faaliyetlerle ilişkili olmayanlar;

• Ekonomik planlamayla paralel olarak tarım ve hayvancılık,;

• Ormanlar;

• Çevre koruma yönetimi;

• Barajları, kanalları, sulama tesislerini, göletleri planlamak, inşa etmek ve çalıştırmak; mineral ve termal sular;

• Tatlı su balıkçılığı, kabuklu deniz ürünleri endüstrisi, su kültürü, avcılık ve oltacılık;

• Yerel fuarlar;

• Özerk Yönetimlerin ekonomik kalkınmasını milli ekonomi politikasının gösterdiği amaçlar doğrultusunda teşvik etmek;

• El sanatları;

• Özerk Yönetimi ilgilendiren müzeler, kütüphaneler ve müzik okulları;

• Özerk Yönetimi ilgilendiren mimari miras;

• Kültürün ve yerel dilin araştırılmasının ve mümkün olduğu yerlerde öğretilmesinin teşvik edilmesi;

• Özerk Yönetimin sınırları içinde turizmin planlanması ve teşviki;

• Sosyal yardım;

• Sağlık ve hijyen;

• Toplum bina ve tesislerinin gözetlenmesi ve korunması. Teşkilat Yasası hükümlerine göre, yerel polis kuvvetlerinin koordinasyonu ve diğer yetkiler.

b) Yerel düzey

Belediyeler: Devlet ve Özerk Yönetim mevzuatının koyduğu hükümler dahilinde olmak şartıyla şu yetkileri kullanırlar (LRBRL, Madde 25.2):

• Kamuya açık alanlarda güvenlik;

• Halkın yararlanacağı kaldırımların ve trafiğin düzenlenmesi;

• Sivil savunma, yangın koruma ve mücadele;

• Kentsel gelişimin planlanması, yönetimi, uygulanması ve düzenlenmesi; konut, park ve bahçe yönetiminin teşviki; Kent için yol ağının bakım ve onarımı ve köy yollarının ve patikaların korunması;

• Tarihi ve artistik miras;

• Çevre koruma;

• Kapalı pazarlar, mezbahalar, fuarlar, sokak pazarları, kullananların ve tüketicilerin korunması;

• Kent hijyeninin sağlanması;

• İlk yardım ve koruma sağlık hizmetleri yönetimine katılım;

• Mezarlıklar ve cenaze hizmetleri;

• Rehabilitasyon ve iskanın sağlanması dahil, sosyal yardımların düzenlenmesi,

• Su tedariki, kentin ışıklandırılması, cadde-sokak düzenlenmeleri, sıvı atıkların toplanması ve atılması;

• Toplu ulaşım;

• Kültürel ve sportif faaliyetler ve tesisler, halka açık spor ve eğlence alanları, turizm;

• Eğitim planlamasına katılmak, eğitim tesislerinin inşası ve işletilmesi, bu tesisleri idare eden kuruluşlara katılım ve zorunlu eğitim uygulamasının gözetimi;

• Belediyeler, her durumda, aşağıdaki görevleri tek tek veya birlikler halinde sağlamakla görevlidir (LRBRL, Madde 26):

- Bütün belediyelerde: kentin ışıklandırılması, mezarlıklar, çöp toplama, cadde ve sokakların düzenlenmesi, içme suyu sağlanması, kanalizasyonlar, yol geçişleri, alt ve üst geçitlerin yapılması ve içeceklerin kalite kontrolü;

- 5.000’den fazla kişinin yaşadığı belediyelerde, ayrıca: halka açık parklar, halk kütüphaneleri, pazarlar, atıkların imhası;

- 20.000’den fazla kişinin yaşadığı belediyelerde, ayrıca: sivil savunma, sosyal hizmetlerin sağlanması, yangından korunma ve yangınla mücadele, halka açık spor tesisleri, mezbahalar;

- 50 000 den fazla kişinin yaşadığı belediyelerde:kent toplu taşıma sistemi ve çevre koruma.

İller: Her durumda (LRBRL, Madde 36):

- Zorunlu asgari hizmetlerin en iyi ve en uygun şekilde yapılmasını sağlayacak şekilde çeşitli belediye hizmetlerinin koordinasyonu;

- Bütün belediyelere, özellikle ekonomik ve idari kaynakları sınırlı olanlara, kanuni, ekonomik ve teknik yardım yapılması;

- Birkaç belediyeye ve–olan yerlerde- birkaç alt yönetim bölgelerine (comarcas) hitap eden kamu hizmetleri;

- İlin çıkarlarının korunması ve yönlendirilmesi.

6.3. Yerel/Bölgesel Yönetimlerin Ulusal Ekonomik ve Mekansal Planlamaya Katılımı

a) Bölge düzeyi

Anayasanın 131. maddesi gereğince, ekonomik faaliyetlerin bir bütün olarak planlanmasından devlet sorumludur. Hükümet, Özerk Yönetimlerin sağladığı tahminler ışığında ekonomik planlama projeleri hazırlar.

Anayasa, 149.1.13. maddeyle, genel ekonomik planlamanın temel kurallarının belirlenmesi ve koordine edilmesi yetkilerini yine devlete verir, böylece bu alanda yetki kabul eden Özerk Yönetimlerin bu planları detaylandıracak yasalar çıkarmalarına imkan verir.

Mekansal planlama, Anayasanın 148.1.3. maddesiyle tamamen Özerk Yönetimlerin sorumluluğuna bırakılmıştır. Kent planları devlet tarafından hazırlanan ulusal plan hükümlerine tabidir.

b) Yerel düzey

Planlama araçlarını tasarlamak ve onaylamak yetkisine sahip yönetim birimleri, etkilenen kamu çıkarları arasında uyum sağlayabilmek amacıyla, planlama sürecinde diğer birimlere de katılım imkanı vermelidirler(LRBRL, Madde 58.2).

Şu anda uygulanmakta olan kent planlama mevzuatına göre (örneğin, Özerk Yönetimlerin ve düzenleyici olarak devletin), kent planlaması tamamen Özerk Yönetimlerin sorumluluğunda olmasına rağmen, bunların onaylanması halinde tüm kent gelişim planları üzerinde bağlayıcı bir etkisi olmasından dolayı, mekansal planların onama aşamasında yerel yönetimlere danışma hükmünü getirmiştir.

6.4. Yerel /Bölgesel Yönetimlerin ulusal yönetimin taşra birimi olarak yürütecekleri görevler

a) Bölge düzeyi

Anayasanın 150.2. maddesi, devletin yetkilerinin kullanımını Özerk Yönetimlere devredebileceği hükmünü düzenler.

b) Yerel Düzey

Yerel yönetimlerin temel prensiplerini düzenleyen 85/7 sayılı kanunun 27. maddesi, kamu yönetiminin verimliliğini artırdığı ve daha fazla vatandaş katılımını sağladığı sürece, devlet ve Özerk Yönetimlerin özellikle yerel çıkarları etkileyen alanlarda ellerinde tuttukları yetkileri belediyelere devredebilecekleri hükmünü getirmiştir. İspanya’da, yerel yönetimler, geleneksel olarak, merkezi hükümetin zorunlu görevlerini yerine getirirler (yıllık asker alımı); yerel yönetimler, adli merkez olan ve hapishanenin bulunmadığı yerlerde yargılanacak suçluların gözlem altında tutulması için nezarethaneler kurarlar ve nüfusu 7.000’den az olan yerlerde sulh hukuk mahkemeleri için (kasaba memuru sorumluluğunda) sekreterlik hizmeti sağlarlar.

6.5. Yerel yönetimler ile merkezi hükümet arasında yetkilerin dağılımında önemli değişiklikler öngören öneriler ve yasa tasarıları

a) Bölge düzeyi

Halen bu meseleyle ilgili müzakere edilen bir kanun tasarısı yoktur. Hali hazırda, Anayasanın 143. maddesine göre özerklik kazanan Özerk Yönetimler ile Anayasanın 151. maddesine göre özerk konuma gelen Özerk Yönetimler arasında yetkilerin eşitlenmesi çalışması vardır. 151. maddeye göre özerklik kazananlar çok daha fazla yetki kullanmaktadır. Çünkü bunlar, 23 Aralık 1992 tarihli ve 9 sayılı Yetki Aktarılması Hakkında Teşkilat Yasası (Anayasa Madde 150.2) ve 24 Mart tarihli ve 1’den 11’e kadar sayılı yeni yetkiler devredilmesini düzenleyen Özerk Yönetimlerin Yasalarında, Reform Hakkında Yasalarla kurulmuşlardır.

b) Yerel düzey

Halen, devletten yerel yönetimlere ve eğer kabul ederlerse Özerk Yönetimlerden yerel yönetimlere (trafik ve güvenlik gibi alanlarda) önemli ölçüde yetki devrini öngören bir “yerel sözleşme”ye ulaşmayı amaçlayan bir çalışma sürdürülmektedir.

Yeerel ve Bölgesel Yönetimlerin Yetkileri

Yeerel ve Bölgesel Yönetimlerin Yetkileri

Yeerel ve Bölgesel Yönetimlerin Yetkileri

NOTLAR

A Özel bölgesel mevzuat çerçevesinde

B Mahfuz

C Özel ulusal veya bölgesel mevzuat çerçevesinde

1. Merkezi hükümet yasa ve düzenin sağlanmasında tam yetkiye sahiptir, fakat Özerk Yönetimler devlet mevzuatının belirlediği çerçeve içinde, kendi polis kuvvetlerini kurabilirler.

2. Eğer nüfus 20 000’den fazla ise zorunlu.

3. Eğer adli bölgede yaşayanların sayısı 7 000’i aşarsa, devlet bölge hâkimlerinin ve hapishanelerin finansmanına yardımcı olur.

4. Anayasa, temel eğitim ilkelerinin belirlenmesi, akademik unvanların tespiti, tanınması ve verilmesi şartlarının düzenlenmesi yetkilerini tamamen merkezi hükümette bırakmıştır. Özerk Yönetimler temel eğitim ilkelerini geliştirebilir ve bu yetkileri kullanabilirler, ancak sadece 7 Özerk Yönetimler bunu yapmaktadır. Özerk Yönetimler merkezi hükümetin belirlediği temel prensiplere uygun olarak eğitim hizmetlerini oluşturur ve yönetirler.

5. Özerk Yönetimler sağlık hizmetlerinin temel ilkelerini geliştirir ve ilgili yetkileri kullanırlar. Bütün Özerk Yönetimler bu temel ilkeleri geliştirme yetkisine sahip olmalarına rağmen, ancak altısı bütün sağlık hizmetlerinin devrinden yararlanmışlardır. Bu altı Özerk Yönetim, merkezi hükümetin belirlediği temel prensiplere uygun olarak, sağlık hizmetlerini oluşturur ve idare ederler.

6. Özerk Yönetimler, yedisinde halen olduğu gibi, sosyal güvenlik mevzuatını uygulama yetkisini üstlenebilirler.

7. Devletçe mali yardım sağlanmaktadır.

8. 5 000’den fazla kişinin yaşadığı belediyelerde atık arıtımı zorunludur.

9. 5 000’den fazla kişinin yaşadığı belediyelerde zorunludur.

10. 5 000’den fazla kişinin yaşadığı belediyelerde bir kütüphane kurulması zorunluyken, müzeler ihtiyaridir.

11. Yolun en uzun bölümünün yer aldığı idari birimin sorumluluğundadır.

12. 50 000’den fazla kişinin yaşadığı belediyelerde zorunludur.

13. Devletçe mali yardım sağlanabilir.

14. Bu yetkiyi, bütün hallerde -şehir içi ulaşımda belediyelerin adına ve kentler arası ulaşımda merkezi hükümetin izniyle- Özerk Yönetimler kullanır,

15. Irmağın aktığı toprakların bağlı olduğu idarenin sorumluluğundadır; belediye sadece kendi su tedarikiyle ilgilidir.

16. Bu kentin aydınlatılmasıyla ilgilidir.

17. Merkezi hükümet sadece dış ticaret ve bölge-üstü-seyyar satışlardan sorumludur.

18. Merkezi hükümet sadece dış tanıtımdan sorumludur.

19. Nüfusu 5 000’den fazla belediyelerde, pazarlar zorunlu ve mahfuzdur.

20. Temel kuralların belirlenmesiyle ilgili ve banka düzenlemelerine ait tüm yetkiler merkezi hükümetçe kullanılır. Diğer idari kuruluşlar yöneten kuruluşların sadece bölümleridir.

7. YEREL/BÖLGESEL YÖNETİMLER ARASINDA İŞBİRLİĞİ VE DİĞER BAĞLANTILAR

7.1. Ortak çıkarlara yönelik görevlerin yerine getirilmesi için kurumsal işbirliği

a) Yasal Çerçeve

- İspanya Anayasası: Madde 141.3

- LRBRL: Madde 3.2.d, 44 ve 87

- TR: Madde 35’ten 37’ye, 110 ve 161

- RP: Madde 31’den 39’a

- ROF: Madde 140

- RD: 1732/1994

- LHL: Madde 131, 132 ve 135

- Özerk Yönetimlerin mevzuatları (Aragon, La Rioja, Balearic Adaları v.s.).

b) Konsorsiyum ve Ortak Yönetimlerin Yapıları

- Belediye Birlikleri: Belediyelerin sorumluluk alanındaki projeler ve hizmetlerin uygulanması ve yürütülmesi için oluşturulan gönüllü belediye birlikleridir. Bu sınırlarla bağıtlı olmayan yerel idareler (LRBRL, madde 3.2.d) kurumsaldır, tüzel kişiliğe ve kendilerinden beklenen özel hizmet hedeflerini (tek ya da çok amaçlı) gerçekleştirmek için gerekli kapasiteye sahiptir. Ancak hiçbir şekilde tüm belediye hizmetlerinden sorumlu değillerdir.

Bu yönetimler, Özerk Yönetimler Yasasının kabul ettiği usullere göre, ilgili belediyelerin onayıyla oluşturulan tüzüğe göre yönetilir. Bu Tüzük, Birliklerin faaliyet sınırlarını, hedef ve yetkilerini, yürütme organlarını ve ekonomik kaynaklarını, planlanan faaliyet süresini ve çalışmalarıyla ilgili diğer hususları tanımlar.

- Ortak sekreterya ve denetçinin finansmanı için oluşturulan gruplar: Bu gruplar gönüllülük esasına (ilgili belediyelerin talebi üzerine) veya zorunluluk temelinde (Özerk Yönetimlerce konulmuş ise) kurulabilir; bunlar kendisine verilen özel hedefin Özerk Yönetimce onaylanmasıyla ve Özerk Yönetimin kurallarına göre yönetilir. Bunlar kendi mevzuatlarıyla yönetilen yerel kurumsal idarelerdir.

- Konsorsiyum: Yerel yönetimlerin, başka kamu kurumlarıyla ya da kamu hizmeti veren ve kâr amacı gütmeyen özel kurumlarla birlikte oluşturdukları gönüllü oluşumlardır.

- Yerel idarelerin, ortak çıkarların korunması ve iyileştirilmesini hedefleyen ulusal düzeyde veya Özerk Yönetim faaliyeti alanındaki birlikleri: Federacion espanola e Municipos y Provincias (İspanya Belediyeler ve İller Federasyonu), Federacion Municios de Cataluna (Catalonia Belediyeler Federasyonu), Federacion Aragonesa de Municipios (Aragonese Belediyeler Federasyonu), Federacion Gallega de Municipios (Galician Belediyeler Federasyonu) gibi.

c) Konsorsiyum ya da ortak yönetimlerin genel kurulma gerekçeleri

31 Aralık 1995’te belediye birlikleriyle ilgili mevcut istatistik bilgileri şöyledir:

Hizmet götüren birliklerin sayısı 792
Birleşen belediyelerin sayısı 5.390
Etkilenen nüfus 25.722.601

- Belediye birliklerinin sağladığı hizmetler, önem sırasına göre:

Zorunlu asgari hizmetler:

• Katı atıkların toplanması ve işlenmesi,

• İçme suyu ihtiyacının karşılanması,

• Sosyal hizmetler,

• Yangından koruma ve yangınla mücadele,

• Kentin aydınlatılması (bakımı),

• Mezbahalar,

• Çevre,

• Kentsel sağlık koruma,

• Cadde ve sokak temizliği,

• Kent içi toplu taşıma,

• Sivil savunma,

• Spor tesisleri,

• Mezarlıklar,

• Kamu yollarının bakım onarımı,

• Pazarlar,

• Alt ve üst geçitler,

• Yiyecek temizlik denetimi ,

• Halka açık parklar.

Diğer hizmetler:

• Eğitim ve kültür,

• Turizm,

• Teknik hizmetler,

• Kent planlama,

• Halk sağlığı,

• Sıvı atıkların arıtılması,

• Tarım ve orman kalkınması,

• Hizmetlerin genel yönetimi,

• Vergi toplama,

• İdari bilgi işlem hizmetleri,

• Sivil mühendislik atölyeleri,

• Sanayiye yardım,

d) Organizasyon Biçimleri

Belediye birliklerinin, yürütme organları ve idari birimleri, üye belediyelerin belirlenen şartlara ve sahip olunan oranlara göre organlarda mecburi temsilinden başka hiçbir şart mecburiyeti olmaksızın, kuruluş Tüzüklerinde tanımlanır.

Koşullar genellikle genel kurul için konulur, genel kurul, üye belediyelerin temsilcilerinden ve genel kurulun seçtiği bir başkandan oluşur. Belediye birlikleri bir yerel kurum olduğu için, sadece Tüzükleriyle değil, yanısıra, devlet ve Özerk Yönetimlerin yerel yönetimlerle ilgili mevzuat hükümlerine de tabidirler.

e) Diğer Özellikler

Belediye birliklerinin finansmanı, Tüzüklerinde bulunan hükümlere bağlı olarak, aşağıdaki ekonomik kaynaklarla sağlanır:

Kamu hukuku yasalarından doğan gelirler:

• Vergiler

• Özel yardımlar

• Kamu hizmetlerinin tarifeleri

• Ortak belediyelerden yardımlar

• Sübvansiyonlar,

• Cezalar

• Borçlanma işlemleri

Özel hukuk kurallarından doğan gelirler

• Gayrimenkul gelirleri

• Şahıslardan gelen yardım ve bağışlar

Yerel yönetimlerce sağlanacak hizmetler ve projelerin öngördüğü yatırımlar için devletle yapılacak ekonomik işbirliği çerçevesinde, 25 Mayıs 1990 tarihli ve 655 sayılı Krallık Yasası hükümlerine göre, il proje ve hizmet planları için, belediyelerden çok (Madde 9) belediye birliklerinin tekliflerine önem verilir.

7.2. Yerel yönetimlerin ulusal ve bölgesel düzeydeki birlikleriyle ilgili mevcut mevzuat hükümleri ve bunların hükümet birimleriyle ilişkileri

2 Nisan 1985 tarihli ve 7 sayılı Yerel Yönetimler Yasasının (LRBRL), beşinci ek maddesi, “Yerel Yönetimler, ortak çıkarlarını iyileştirmek amacıyla ulusal veya Özerk Yönetim ölçeğinde birlikler kurabilir, özel kuralların yokluğunda, bunlar birliklerle ilgili devlet mevzuatına konu olurlar. Yerel yönetim birlikleri, ortak faaliyetlerde üyelerin katılımını ve yürütme organlarında temsil edilmelerini garanti altına alan, ortak kurum temsilcileri tarafından kabul edilen Tüzüklerine göre yönetilir” hükmünü getirmiştir.

7.3. Farklı ülkelerdeki yerel yönetimlerle işbirliği

Bölge seviyesinde uluslararası işbirliği konusunda, getirilmiş hiçbir hüküm yoktur, İspanya Anayasasının 149.1.3. maddesine göre, uluslararası ilişkilerde bütün yetkiler devletindir. Ancak, bütün Özerk Yönetimler Avrupa Bölgeler Konseyi’nin (AER), fiili (de facto) parçalarıdır.

Temmuz 1996’dan beri, Özerk Yönetimler, devlet ve Özerk Yönetimler arasında yapılan bir anlaşmayla, Avrupa Birliği İspanya Daimi Temsilciliği’nde bir Yerinden Yönetim Ataşeliğine sahiptir.

Yerel düzey ile ilgili hükümler, 9 Ekim 1985’te Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan ve 24 Şubat 1989 tarih ve 47 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak (Anayasanın 96.1 maddesine göre) İspanya iç hukukunun bir parçası haline gelen, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nın 10. maddesinin 2 ve 3. paragraflarında yer almaktadır.

8. FİNANSMAN

Mali açıdan, Özerk Yönetimler iki sisteme sahiptir: Navarra ve Bask Ülkesindeki “foral” (özel) sistem ve ortak sistem. Aksi belirtilmedikçe, verilen rakamlar ortak sistemi uygulayan Özerk Yönetimlere aittir.

8.1. Vergiler

a) Öz Vergiler

Özerk Yönetimler

Devletin Özerk Yönetimlere bırakılabileceği vergiler:

- Net emlak vergileri

- Emlak alım-satım vergileri

- Veraset ve intikal vergisi

- Perakende satışlardan alınan vergi (KDV)

- Belirli mallara, perakende satışta uygulanan tüketim vergisi (kaynakta alınabilenler hariç)

- Kumardan alınan vergiler ve diğer ücretler

Şu anda, diğerlerinden nasıl ayrılacağına karar verilemediği için dördüncü verginin (KDV) bırakılması yolunda planlar bulunmaktadır.

Devletçe belirlenen bu vergiler, devlet düzenlemelerine göre, Özerk Yönetimler tarafından yönetilir, fakat, eğer isterlerse, Özerk Yönetimlerin bir miktar ilave yapabilecekleri hükmü de vardır.

Özerk Yönetim gelirlerinin % 12,48’ini bu vergiler oluşturmaktadır.

Yerel Kurumlar

Yerel kurumlara bütün olarak ayrılan vergilerin üçü zorunlu ikisi gönüllü niteliktedir.

- Zorunlu Vergiler

• Gayrimenkul vergisi

• Ekonomik faaliyet karlarından alınan vergiler

• Motorlu araçlar vergisi

- Gönüllü vergiler

• Binalar, tesisler ve sivil mühendislik işlerinden alınan vergiler

• Kent alanlarında toprağın değerinin artmasından alınan vergiler

Bu vergiler yerel kurumlarca yönetilir.

Hepsinde, toplanan vergiler, yerel kurum gelirlerinin % 41’ini oluştururken, çeşitli zorunlu vergiler gelirlerin % 13,67’sini teşkil eder.

b) Devlet Vergilerine Eklenerek Toplanan Vergiler

Özerk Yönetimler

Özerk Yönetimler, yasayla, devlet tarafından kendilerine bırakılan vergilerde ilaveler yapabilirler, ancak, hiçbir Özerk Yönetim bu ayrıcalığı henüz kullanmamıştır. Birçok Özerk Yönetimde, bugüne kadar alınan tek önlem, gelirlerin binde birini bile oluşturmayan kumardan alınan vergilerin yükseltilmesi olmuştur.

Benzer şekilde, Özerk Yönetimler (bu vergilerin henüz aktarılmadığı Özerk Yönetimlerde) gelir vergisi ve emlak vergisi gibi devlet vergilerinden de ilave bir miktar toplayabilirler.

Özerk Yönetimler seçtikleri oranları uygulamakta serbesttir. Ancak, bu ek vergiler yasal sınırlamalara tabidir, bunlar temel vergilerin niteliğini veya yapısı bozmamalıdır.

Yerel Kurumlar

Yerel kurumlar devlet vergilerine ilave vergi koyamazlar.

c) Yeni Vergi Konulması

Özerk Yönetimler

Özerk Yönetimler, devlet tarafından konulan vergilere ilave olarak, devletin zaten vergilendirdiği ürünlere uygulanmamak kaydıyla, yeni vergiler koyma yetkisine yasal olarak sahiptir.

Özerk Yönetimler, ayrıca, maliyetini aşmamak kaydıyla, hizmetlerin sunulması için de vergiler koyabilirler.

Şu ana kadar, Özerk Yönetimlerce nispeten az vergi konulmuştur: Mesela; Bingo’dan alınan vergi, kullanılmayan arazilerden alınan vergi, petrol ürünlerinden alınan vergi (Kanarya Adaları) ve çevre vergileri.

Bu vergiler yıllık gelirin % 1,26’sını oluştur.

Yerel Kurumlar

Yerel Kurumların aşağıdaki vergileri kanunla koyma yetkileri vardır:

- Yukarıda bahsedilen iki gönüllü vergi:

• Binalar ve inşaat mühendisliği işlerinden alınan vergi

• Kent alanlarında toprağın değer artışından alınan vergi

- Hizmetlerin sunulması için alınan vergiler

- İnşaat mühendisliği işlerinin yapılması ve belediye hizmetlerinin genişletilmesi için alınan özel yardımlar.

Bunlardan toplananlar, gelirin % 27,6’sını oluşturmaktadır.

d) Paylaşılan (Ortak) Vergiler

Özerk Yönetimler

Vergi, harç ve özel yardım gibi toplanan miktarların tümü, toplayan Özerk Yönetim veya yerel kuruluşa gider.

Ayrıca, Özerk Yönetimler, devletin aktarmadığı vergilerden tüm topladığı miktardan belli bir oranı kabul ederler. Bu onların gelirlerinin % 29,21’ini teşkil eder.

Yerel Kurumlar

Yerel kurumlarda, benzer şekilde, devlet tarafından toplananlardan belli bir pay almaya yetkilidirler, bu toplam gelirlerinin yaklaşık % 24,5’ini oluşturur.

Bu vergiler şunları ihtiva eder:

- Şahsi Gelir vergisi

- Kurumlar vergisi

- Katma değer vergisi (VAT)

Özel Sistemler

Yerel yönetim düzeyinde:

KANARYA ADALARI

Kanarya Adaları yerel yönetimleri, mali düzenlemelerini takımadaların ekonomik ve mali düzenlemeleriyle uyumlu kılmışlardır. Buna göre, malların ve özel tür tüketim malzemelerinin girişinde alınan verginin belli oranlarını Özerk Yönetim adalara, adalar da belediyelere devreder.

CEUTA ve MELLA

Ceuta ve Mella Kasabaları, bu iki kasaba tarafından toplanan devlet vergilerinin özel bir dilimini ve belediye vergilerinin yıllık kısmı ve artı % 50’sini almakla yetkilendirilmişlerdir.

MADRİD ve BARSELONA

Madrid ve Barselona Belediyeleri de özel bir sisteme sahiptir.

Özerk Yönetimler arasında iki özel sistem vardır: Navarra ve Bask Ülkesi sistemleri.

NAVARRA

Navarra Özerk Yönetimi (tütün ve gümrük tekelleri hariç) bütün devlet vergilerini fiilen yönetir ve toplar. Bu kendi sınırları içindeki “planlı” vergileri (isimlendirmek gerekirse; gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisini) kapsar. Karşılık olarak, Özerk Yönetim devlete genel devlet bütçesinin mali düzenlemelerine göre belirlenen sabit bir miktarı öder.

BASK ÜLKESİ

Üç Bask ili, Navarra sisteminde olduğu gibi vergileri yönetir ve toplar ve Özerk Yönetim veya il tarafından karşılanmayan hizmet harcamalarını karşılamak üzere devlete ve Özerk Yönetime büyük miktarlar halinde aktarır.

8.2. Üst Yönetimlerden Hibeler

Özerk Yönetimler

Devlet Özerk Yönetimlere şu konularda yardımlar sağlar:

- Sermaye harcamaları için:

• Bölgelerarası işbirliği fonu (FCI),

• Yatırım anlaşmaları,

yardımların % 34’ünü oluşturmaktadır.

- Özel hizmetler tahsisatları:

• Kamu sağlığıyla ilgili transferler,

• İdari yardımlar,

• Program sözleşmeleri,

yardımların % 66’sını oluşturmaktadır.

Belli Özerk Yönetimlerin statülerinde, devlet yardımlarının Özerk Yönetimlere yapılması ve ilgili il’e veya belediyelere bu kanalla aktarılması hükmü bulunmaktadır.

Yerel Kurumlar

Bir önceki maddede, yerel kurumların devlet vergilerinden pay almalarından bahsedilmişti. Böyle bir pay, devlet transferlerinin bir parçası olarak düşünülebilir.

Yerel kurumlar devlet ve Özerk Yönetimlerin ikisinden de sübvansiyon/yardım kabul edebilir.

- Merkezi hükümet, işletme maliyetlerinin karşılanması için hibeler sağlar –devlet vergilerinden alınan paylar hariç- bu yerel kurumların gelirlerinin % 2,5’ini teşkil eder. Yatırım projeleri transferleri de gelirlerin % 1,6’sına eşittir.

- Özerk Yönetimler işletme maliyetlerinin karşılanması için hibeler sağlar, bu yerel kurum gelirlerinin % 3,2’sine tekabül eder.

Güvenlik, eğitim, sosyal hizmetler, konut, kent planlama, çevre, kültür, spor ve ekonomik hizmetler gibi belli hizmetler için özel transferler de yapılır ve bunlar gelirlerin ortalama yaklaşık % 4,75’ini oluşturur.

Mali katılımı amaçlayan tek özel yardım, devlet destekli yerel ekonomik işbirliği programıdır; buna göre yatırımların % 25’ini merkezi idare, kalan % 75’ini yerel idareler karşılar.

Yardımlar sistemi, tamamen yasayla düzenlenmiştir ve yürütme tarafından değiştirilemez.

8.3. Mali Dengeleme

Devlet gelirlerinin paylaşılmasından başka, bu ihtiyacı karşılayacak açık ve kesin bir eşitleme sistemi yoktur, bu paylaşmanın hesaba dahil edilen değişkenlerden biri de nispi zenginlik veya yoksulluk oranıdır ( sadece % 10’a kadar).

Uygulandığında, temel hizmetlerin asgari seviyelerini garanti altına alacak bir “dengeleme fonu” hazırlanmıştır.

8.4. Diğer Gelir Kaynakları

Özerk Yönetimler

Gelirlerinin % 1,04’ünü oluşturan toplanan vergiler ve harçlar.

Yaklaşık % 0,43’ü oluşturan emlak işlerinden toplanan miktarlar.

Şu anda, gelirlerinin % 10’unu oluşturan haklar.

Yerel Kurumlar

Yerel yönetimlerce gelirlerinin % 16,48’ini oluşturan, vergiler ve özel yardımlardan (katılım payları) toplanan miktar.

Sermaye mallarının satışı, gelirlerin % 3,05’i.

8.5. Borçlanma

Yerel yönetimler her finans kurumundan borçlanabilme yetkisine sahiptir.

Yerel finansmanı düzenleyen Aralık 88 tarihli ve 39 sayılı yasayla sınırlamalar getirilmiştir. Yerel yönetimlerin finansman işlemleri (ilgili Özerk Yönetim statüsünün bu yetkiyi, yerel yönetimin bağlı olduğu Özerk Yönetime verdiği durumlar hariç olmak üzere) genellikle Maliye Bakanlığının onayına tabidir.

Böyle bir onayı gerektirmeyen istisnai durumlar şunlardır:

- Eğer planlanan işlem miktarı, idarenin hali hazır işlemleri için altına girdiği harcamaların % 5’ini aşmazsa. Bu kaynaklar son finansal işlem bazında hesaplanır.

- Eğer krediler, karar altına alınmış, il projeleri ile yerel ve ekonomik işbirliği programlarını içine alan faaliyetler ve hizmetlerin finansmanı için kullanılacaksa.

Sözleşmesi yapılan ve planlanan borçlanma işlemlerinin yıllık toplamı, idarenin kaynaklarının % 25’ini geçmediği hallerde de onay zorunlu değildir. Uzun vadeli borçlanmalar cari harcamalar için değil, ancak yatırımlar için yapılabilir.

Yurt dışından alınan borçlarda, belli bir oranı nakit olarak Merkez Bankasında tutulmalıdır. İspanya Bankası yöneticileri ayrıca, yurt dışından alınan borçlarla ilgili genel tebliğler yayımlayabilir. Bakanlıklararası Dış Borçlar Komitesi, ülke içi nakit seviyesi ve para politikalarının başarısına bağlı olarak, bir yabancı para biriminde finansman işlemlerinin ertelenmesi ve hatta iptal edilmesi tavsiyesinde bulunabilir.

8.6. Üst Yönetimler Tarafından Uygulanan Ekonomik Denetim

Yerel yönetimlerin kendi arasındaki iç ekonomik denetim için aşağıdaki hükümlere göre yapılır;

- Mali işlemin gerçekleştirilmesinden önce,

- İşlem sırasında ve,

- Sonrasında, mal stokunda bulunmayan malları ve az sayıda mal almak için yapılan harcamalar gibi haller hariç.

Yerel yönetimlerin hesaplarının ve ekonomik yönetiminin dış incelemesi Sayıştay tarafından gerçekleştirilir.

Yerel finansman, devlet mahkemelerine belediyelerin katılımı ve devletten yerel yönetimlere yapılan transferler hariç, yıllık devlet bütçe mevzuatına dahil edilmez.

Devlet tarafından sınırlanan özel vergiler koyma veya olan vergilerin oranlarını yükseltme yetkileri halleri hariç, özerklik statüsü hem gelirlere hem de harcamalara uygulanır.

9. YEREL/BÖLGESEL YÖNETİMLERİN DENETİMİ

9.1. Yasal denetim

a) Bölgesel düzey

Devlet, Özerk Yönetimlere hiçbir genel idari denetim uygulayamaz.

Özerklik Süreci Hakkındaki Yasanın 3. maddesi, “hükümet Özerk Yönetimlerin uygulanabilir devlet kurallarını nasıl uyguladığını denetlemeli ve uygun hallerde, resmi bildiride bulunmalıdır” hükmünü getirmiştir.

Aynı yasanın 2. maddesi hem hükümetin hem de parlamentonun hükümet temsilcisi yoluyla Özerk Yönetimden faaliyetleri hakkında, bilgi isteyebileceği hükmünü haizdir (Anayasa 154. madde, 16 Kasım 1983 tarihli Yasa).

Eğer, Özerk Yönetim genel çıkarlara aykırı hareket eder veya Anayasayı ciddi şekilde ihlal suçu işlerse, hükümet Özerk Yönetim başkanına resmi bir uyarı gönderdikten sonra durumu düzeltmek için gerekli tedbirleri alır.

Bu tedbirlerin uygulanmasını sağlamak için, hükümet Özerk Yönetimlerin birimlerine emir verebilir (Anayasa Madde 155).

Hükümet, Özerk Yönetim organlarının karar altına aldığı önergeler ve hükümlere karşı çıkmak ve bu konuları Anayasa mahkemesine götürmek yetkisine sahiptir (Anayasa Madde 161.2).

Anayasanın 153. maddesi Özerk Yönetim faaliyetlerinin Anayasa Mahkemesi yoluyla denetimi için bir dizi prosedür belirlemiştir, bu denetim şu araçlarla yapılır;

- Yetki çatışmalarının bildirilmesi;

- Anayasaya aykırılık iddiasıyla başvurmak;

- Özerk Yönetimlerin önerge ve kararlarına karşı itirazda bulunmak.

Birinci ve üçüncü durumlarda hükümet harekete geçer, ikinci durum da sorumluluk yalnız başbakanındır.

Hükümet, Danıştay’ı bilgilendirdikten sonra, Anayasanın 150.2. maddesine dayanarak, Özerk Yönetimlere devredilen yetkileri denetleyebilir.

Ekonomik hesap denetimi, Sayıştay tarafından yapılır.

Genel mahkemeler de, Özerk Yönetimlerin idari ve düzenleyici faaliyetlerinin yasallığını değerlendirebilir, devlet idari kurumlarının bu faaliyetlerin geçerliliğini denetleyebileceği gerçeğini de göz önüne alır.

b) Yerel Seviye

Denetim, devlet yönetim birimleri (hükümet temsilcisi veya sivil valinin sorumluluğu altında) ve Özerk Yönetimlerce gerçekleştirilebilir (LRBRL, madde 65.1)

Yerel yönetimler, yaptıkları faaliyetlerin ve aldıkları kararların bir kopyasını veya açık bir özetini, altı gün içinde devletin ve Özerk Yönetimlerin idari birimlerine göndermek zorundadır (LRBRL, Madde 56 ve 64).

Devletin veya Özerk Yönetimlerin idari birimleri, kendi yetki alanları içinde, yerel yönetimlerin bir işlem veya kararının yasaya uygun olmadığını düşündükleri zaman, LRBRL’ın 65. maddesini uygulayarak, ilgili yönetime o işlemin veya kararın iptalini emredebilirler. Resmi talep iyi hazırlanmış ve yasayı ihlal ettiğine inanılan düzenlemeyi belirler şekilde olmalıdır. Bu süreç, karar ulaştıktan sonra 15 çalışma günü içinde uygulanmalıdır (LRBRL, Madde 65.1 ve 2).

9.2. Yerindelik Denetimi

a) Bölgesel düzey

Faaliyetlerin yerindelik denetimi konusunda bir hüküm yoktur.

Eğer bir Özerk Yönetim genel çıkarları ciddi şekilde zarara uğratırsa, hükümet, Özerk Yönetim başkanını protesto ettikten sonra, Özerk Yönetim idarelerine özel talimatlar biçiminde uygun tedbirleri alır (Anayasa, Madde 155).

b) Yerel düzey

Faaliyetlerin yerindelik denetimi konusunda hüküm yoktur.

Eğer bir yerel yönetim, İspanya’nın genel çıkarlarına aykırı faaliyetlerde bulunur, kararlar alırsa; hükümet temsilcisi ilgili yönetimin başkanına bir protesto gönderdikten sonra bir cevap gelmezse, bunların uygulanmasını durdurur ve çıkarların korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alır. Durdurma tarihinden itibaren altı gün içinde, idari mahkemeye başvurmalıdır (LRBRL, Madde 67).

9.3. İdari Denetimlerin Kötüye Kullanımı Ya Da Özerkliklerin Sınırlandırılmasına Karşı Yerel/Bölgesel Yönetimlerin Yasal Başvuru Yolları

a) Bölge Düzeyi

Özerklik Süreçleri Hakkındaki Yasa, 2. maddesinde, Özerk Yönetimlerin, devletten kendi yetkilerini kullanmaları için lazım olan her bilgiyi isteyebilecekleri hükmünü getirmiştir.

Anayasa Mahkemesiyle ilgili Teşkilat Yasası (Madde 28) ve Anayasa (Madde 162) bir Özerk Yönetime özerkliğini sınırlayan devlet yasalarına karşı anayasaya aykırılık iddiasında bulunabilme hakkını vermiştir.

Anayasa Mahkemesiyle ilgili Teşkilat Yasası, Özerk Yönetimlerin üst yöneticilerine de, devletin karar ve önergeleriyle ilgili toplumun özerkliğini sınırladığına inandıklarında, bu tür yetki çatışması hallerini bu mahkemeye götürebilme yetkisi vermiştir.

b) Yerel Düzey

Yerel yönetimler, kendi birimleri tarafından alınan kararların değiştirilmesi amacıyla devletin veya Özerk Yönetimlerin idari birimlerin verdikleri protestoları kabul veya reddetmekte serbesttirler (idari ve genel denetim).

Yerel yönetimler, Anayasa ve LRBRL tarafından garanti altına alınan özerkliklerini etkileyen her durumda, devletin veya Özerk Yönetimlerin idari birimlerinin işlemlerine karşı idari mahkemelere dava açabilirler (LRBRL, Madde 63.2).

Benzer şekilde, yerel alan yönetimleri LRBRL’nin 119. maddesine göre, Anayasa tarafından garanti altına alınan özerkliklerini zedelediğine inandıkları devlet veya Özerk Yönetim yasalarına karşı Anayasa Mahkemesine gidebilirler (LRBRL, Madde 63.3). (Örneğin, bir konuyu Yerel Yönetim Ulusal Komitesi yoluyla, anayasal yetkili kurumlara götürmek gibi).

9.4. Mali Denetim

a) Bölgesel düzey

Özerk Yönetimlerin ekonomik hesap denetimi Sayıştay tarafından yapılır (Anayasa, Madde 153). Özerk Yönetim Parlamentosu tarafından genel hesaplar ibra edildikten ve ilgili idari denetimler tamamlandıktan sonra, hesaplar Sayıştay tarafından incelenir. Sayıştay, diğer taraftan, bazı yetkilerini, Özerk Yönetimce oluşturulan yerlerde, Bölge Sayıştayı’na devredebilir (5 Nisan 1988 tarihli Sayıştay Teşkilat Kanunu).

b) Yerel düzey

Yerel yönetimler, kamu muhasebe sistemine tabidir. Devlet yönetim birimleri, yerel yönetimler muhasebe sistemlerini belirler (LRBRL, Madde 114).

Yerel yönetimlerin dış hesap ve ekonomik idare denetimi, ilgili Teşkilat Yasasının öngördüğü şartlar ve sınırlar dahilinde ve gene aynı yasayla getirilen yetki devri hallerini gözetmeden Sayıştay’ın sorumluluğundadır (LRBRL, Madde 115).

Özerk Yönetimlerin bazılarının (Catalonia gibi) statülerine göre, yerel yönetimlerin mali denetimi o topluma aittir.

Yıllık hesaplar, 1 Haziranda, idareyi oluşturan çeşitli politik grupların üyelerinden oluşan, Özel Denetleme Komitesi’ne sunulur ve aynı zamanda onaylanması için yapılacak meclis toplantısı öncesi halka ilan edilir, böylece, herhangi bir iddia, itiraz ve gözlem varsa, bunların yapılması ve ekonomik yönetim ile onaylanan hesaplardaki herhangi bir yanlışlığın Sayıştay’a şikayet edilmesi imkanı sağlanır.

9.5. Yerel yönetimler üzerinde diğer denetim biçimleri

Devletin veya Özerk Yönetimlerin idari birimleri, kendi yetkileri dahilinde bir yerel yönetimin faaliyet veya kararlarının yasayı ihlal ettiğine inandıkları her durumda, doğrudan veya yerel yönetime verilen bildirimdeki sürenin sona ermesiyle birlikte, idare mahkemesine dava açabilirler (LRBRL, Madde 65.3).

Devletin veya Özerk Yönetimlerin idari birimleri, yerel idarelerin kendi yetkilerine müdahale eden, uygulamalarına engel teşkil eden veya yerel yönetimlerin yetkilerini aşan iş ve kararlarına karşı karar ve iş kendilerine ulaştıktan sonra 15 işgünü içinde idare mahkemesine dava açabilirler. Bu davayla, dava konusu işlem veya kararın yürütülmesinin durdurulması istenebilir. Yargı sürecinde, yerel yönetim, davacı idare davasını sunduktan sonra, eğer yürütmeyi durdurma genel veya toplu çıkarlarıyla tatmin edilemeyen yerel çıkarlara ağır zarar verecekse, yürütmeyi durdurmanın kaldırılmasını isteyebilir (LRBRL, Madde 66).

Yerel yönetimlerin işlem ve kararlarına karşı, yerel yönetimlerin bu işlemlere ve kararlara karşı oy kullanan üyeleri tarafından da dava açılabilir (LRBRL, Madde 63.1, b).

Eğer bir yerel yönetim yasayla verilen görevleri ve yükümlülükleri üstlenmekten kaçınırsa, devlet veya Özerk Yönetim idari birimlerinin birisi sahip oldukları yetkiye dayanarak yönetimi verilen görevi yapmaya çağırır ve işin yasal veya finansal olarak tazmininin uygulanması için bir süre verir ki, bu süre bir aydan fazla olmalıdır. Eğer bu süre zarfında durum iyileşmezse, yerel yönetimin yerine ve maliyetleri ona ait olmak üzere görevin yerine getirilmesi için gerekli önlemler alınır (LRBRL, Madde 60).

Bakanlar Kurulu, kendi girişimiyle ve ilgili Özerk Yönetimin meclisini bilgilendirdikten sonra veya Özerk Yönetimin talebi üzerine, Senatonun da onayı ile, bir Krallık Kararnamesi yayınlayarak, anayasal yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle genel çıkarları ciddi biçimde zedeleyen veya idari suça sebebiyet veren yerel idare organlarının feshine hükmedebilir. Yukarıda bahsedilen fesih emredildikten sonra, ara seçimlerin yapılması ile ilgili normal mevzuat ve yerel idarenin geçici rutin idaresi hükmü otomatik olarak devreye girer (LRBRL, Madde 61).

10. BİREYLERİN YEREL YÖNETİMLERİN KARARLARINA KARŞI YASAL BAŞVURU YOLLARI

a) Bölgesel düzey

Devlet, Anayasanın 149.1.18. maddesine dayanarak, kamu idarelerinin temel hukuki sistemleri konusunda karar alma yetkisini tam olarak kullanır. Bu düzenlemeler, Özerk Yönetimlerin özel teşkilatlanma şartlarına bakmaksızın, vatandaşların bütün idareler karşısında doğrudan eşit muamele görmelerini garanti altına alır. Aynı madde, devletin kamu idareleri sorumluluk sisteminin temel kurallarını karar altına almasını da düzenler.

Ayrıca, Anayasanın 149.1.5. maddesi de adalet yönetiminin tamamen devletin yetkileri dahilinde olmasını sağlar.

Öte yandan, Özerk Yönetimlerle ilgili şahıslara açık başvuru yolları doğrudan devlete karşı olanlarla aynıdır. İdare mahkemeleri ve idari süreç yasalarının kapsadığı ilgili devlet düzenlemeleri, bireylerin yasaları ihlal eden her idari işlem veya düzenlemeye karşı dava açabilecekleri temel prensibi üzerine kurulmuştur. Burada göz önünde tutulması gereken nokta, dava konusu edilen işlem veya düzenlemenin iptalinde ilgili bireyin geçerli bir çıkarı olmasıdır.

b) Yerel düzey

Bir idari süreci tamamlayan yerel yönetim işlemine itiraz edildiği zaman, ilgili taraflar idari birimlere kararın tekrar gözden geçirilmesi için başvurabilirler (bu bütçeyle, vergilendirmeyle, vergilerin uygulanması ve etkinliğiyle veya mali kuralların onayı ve değiştirilmesiyle ilgili olabilir). Eğer başvuru reddedilirse, konu yetkili adli makama götürülebilir. (Başvurunun ilk olarak ele alındığı) idari süreç şu birimlerin ya da yönetimlerin kararlarıyla tamamlanabilir:

- Genel Kurul'daki organlar, belediye başkanları veya başkanlar ve idari komiteler tarafından alınan kararlar, (sektörel bir kanunun merkezi hükümetin veya Özerk Yönetimin onayını aradığı haller ile devredilen yetkiler kullanıldığı için Özerk Yönetime başvurulmasının gerektiği haller dışında) (LRBRL, Madde 27),

- Kararları idari bir süreci tamamlayan belediye başkanı, başkan veya diğer bir organın devrettiği yetkileri kullanan alt idare birimleri ve kuruluşlarının aldıkları kararlar,

- Yasal hükümle belirlenmiş başka herhangi bir yönetim ya da organın aldığı karar. Dava açmak, dava konusu işlemin ya da kararın uygulanmasını kendi başına, durdurmaz (LRBRL, Madde 52 ve 113)

11. YEREL YÖNETİMLER PERSONELİ

Bölge Seviyesi

11.1. Başlıca personel kategorileri

- Sivil Meslek Memurları, merkezi hükümetten Özerk Yönetimlere aktarılan ya da Özerk Yönetimlerce alınan daimi personel.

- Yardımcı personel, geçici veya süresi belli olmayan sözleşmelerle iş hukuku düzenlemelerine göre Özerk Yönetim emrinde çalışan işçiler.

- Diğer personel, bu kategori, ihtiyaç duyuldukça görev verilen daimi personel ve geçici atamalar, günlük işleyiş için çalıştırılan kişiler ve diğer personelden oluşur.

Bu kategoriler ilgili özerk yönetim yasalarıyla belirlenmiştir, bu kanunlar devletin temel düzenlemelerine uygundur ve devlet Anayasanın 149.1.18. maddesine göre belirleme yetkisine sahiptir.

Özerk Yönetimler, genel olarak 2 Ağustos 1984 tarih ve 30 sayılı Yasayla belirlenen temel devlet düzenlemelerinde yer alan kategoriler arasında gerekli farklılaştırmayı yapmak şartıyla, kendi daimi personel gruplarını oluşturabilirler.

11.2. İdari Düzeyden Sorumlu Merci

Özerk Yönetim mevzuatı personelin, teşkilat anlamında, özel bir birimin sorumluluğunda olacağını belirtir, bu birimin adı Özerk Yönetimlere göre değişmektedir ve personel görevlendirildiği birimin yönetimi altında çalışır.

İdare Meclsi, insan kaynakları politikalarından sorumludur ve bu alanda yürütme ve düzenleme yetkilerine sahiptir.

11.3. Mali İşlerden Sorumlu Birim

Her yıl birçok meclis üyesi personelle ilgili harcama teklifleri verir; son olarak personel idaresinden sorumlu meclis üyesi, kendi birimi için ön taslak bütçeyi hazırlar ve bunun 1. bölümü de personel harcamalarıyla ilgilidir. Bu ön taslak, diğer birimlerinkiyle birlikte, idare meclisince değerlendirilir ve Özerk Yönetimin genel bütçe tasarısı olarak yasama meclisine sunulur.

11.4. Devlet memurlarının statüleriyle ilişki

Anayasanın 149.1. maddesine göre devlet, sivil kamu hizmetleri ve sivil memurların statüleriyle ilgili temel yasal çerçeveyi tanımlamak yetkisine tam sahiptir.

Sonuçta, devlet için oluşturan ve 2 Ağustos 1984 tarihli ve 30 sayılı Sivil Hizmetlerin Reformu İçin Acil Tedbirler Hakkındaki Yasada ifadesini bulan model, bu alandaki Özerk Yönetim düzenlemeleri için de model teşkil etmiştir. Sözkonusu Yasanın 1. maddesi, kamu görevlilerinin hizmet şartları için temel teşkil eden ve Özerk Yönetimlerce uygun sınırlar içinde uygulanması gereken prensipleri ortaya koyar.

11.5. Atamadan sorumlu organ

Personel seçme yetkisi, normalde, Özerk Yönetimlerin aşağıdaki birimleri arasında paylaşılır:

- Çeşitli kategorilerde belirlenen personel için belli sayıda boş kadronun doldurulacağı yerlerde, istihdam tekliflerinin onaylanması idare meclisinin sorumluluğundadır.

- Giriş sınavlarına katılma, yazılı bildirimlerinin gönderilmesi her ilgili birimin meclis üyesinin sorumluluğunda olmasına rağmen, böyle sınavların alışılmış hazırlıkları özel bir birimin sorumluluğundadır. Benzer şekilde, bu sorumluluklar daha alt birimlere devredilebilir.

Yerel Düzey

11.6. Başlıca Personel Kategorileri

Yerel yönetimler tarafından istihdam edilen personel aşağıdaki kategorilere ayrılır:

- Meslek memurları

- Sözleşmeli personel

- Özel olarak atanan ve danışman olarak çalışan yardımcı personel (LRBRL, Madde 89).

11.7. İdari statülerden sorumlu organ

- Belediyelerde, belediye başkanı (LRBRL, Madde 22.1.a)

- İl ve Ada Meclislerinde, başkan (LRBRL, Madde 34.1.a)

11.8. Mali statülerden sorumlu organ

- Belediyelerde, belediye başkanı (LRBRL, Madde 22.1.f)

- İl ve Ada Meclislerinde başkan (LRBRL, 34.1.f), ita amiri sıfatıyla.

11.9. Devlet sivil memurlarının statüleriyle ilişki

İspanya Anayasası’nın 149.1.18. maddesine uygun olarak kurulan, sivil hizmet birimleriyle ilgili devletin temel ilkeleri, “sivil kurumların yasal statülerinin temel prensipleri ve sivil memurların idari statüleri”nin belirlenme yetkisini devlete bırakmıştır.

Günümüzde, bu temel kurallar aşağıdaki yasalarda bulunmaktadır:

- 2 Ağustos 1984 tarihli ve 30 sayılı Sivil Kurumların Reformu Hakkında Yasa (28 Aralık 1993 tarih ve 23 sayılı, 3 Mart 1989 tarih ve 3 sayılı, 29 Aralık 1994 tarih ve 22 sayılı ile 30 Aralık 1994 tarih ve 42 sayılı Yasalarla değişik).

- 26 Aralık 1984 tarihli ve 53 sayılı Görev Bağdaşmazlıkları Hakkında Yasa.

- 2 Ağustos 1985 tarihli ve 11 sayılı Birlik Kurma Özgürlüğü Hakkında Teşkilat Yasası

- 12 Mayıs 1987 tarihli ve 9 sayılı Sivil Kurumlarda Temsil Organlarının Çalışma Şartlarının Belirlenmesi ve İstihdam Edilen Personelin Katılımı Hakkında Yasa (19 Temmuz 1990 tarihli ve 7 sayılı ve 30 Temmuz 1994 tarihli ve 18 sayılı Yasalarla değişik).

11.10. Atamadan sorumlu organ

Arasında ayrım yapılması gerekenler:

- Sınavları merkez dışında yapılsa bile, Ulusal Devlet Memurları Enstitüsü yoluyla, devlet tarafından göreve alınan, devlet tarafından istihdam edilen ve devlet mutemetliklerine bağlı olarak çalışan (sekreterlikler, hazine memurları, denetçiler gibi) kariyer memurları (LRBRL, Madde 98).

- Devlet yönetim birimlerinin belirlediği kanuni düzenlemeler göre oluşturulan temel kurallar ve programlara bağlı olarak çalışan, her yerel kurumun sorumluluğu altındaki diğer yerel personel (LRBRL, Madde 100 ve RD 896/91).

11.11. Sayılar